Uit onderzoek in 2021 blijkt dat ongeveer 60% van de werknemers zegt dat hun werk vaak of altijd dezelfde bewegingen met zich meebrengt. 24% van de werknemers geeft aan dat hun werk vaak of altijd gepaard gaat met pijnlijke of vermoeiende houdingen (waaronder langdurig stilzitten). De analyses tonen ook aan dat musculoskeletale aandoeningen (MSA) een van de belangrijkste oorzaken zijn van langdurige afwezigheid. Het nieuwe Koninklijk Besluit van 19 maart 2024 over ergonomie op het werk en de preventie van MSA stelt richtlijnen en verplichtingen vast voor werkgevers en werknemers om een ergonomisch verantwoorde werkomgeving te creëren.
Het nieuwe KB voegt nieuwe bepalingen toe aan het boek VIII van de codex over het welzijn op het werk. Deze bepalingen traden in werking op 25 mei 2024.
1. Definities
Het KB definieert de volgende begrippen:
- Ergonomie: een aanpak die erop gericht is het werk, met inbegrip van de werkpost en de werkomgeving, aan te passen aan de mens, rekening houdend met diens fysieke, mentale, psychische en sociale kenmerken, en die moet worden toegepast op alle domeinen inzake welzijn op het werk;
- Musculoskeletale aandoeningen: gezondheidsproblemen die betrekking hebben op musculoskeletale structuren zoals spieren, pezen, ligamenten, zenuwen en gewrichten, en die zich inzonderheid uiten in aandoeningen van de rug, nek en bovenste of onderste ledematen en die door musculoskeletale risico's op het werk worden veroorzaakt of verergerd;
- Musculoskeletale risico's op het werk: de kans dat één of meerdere werknemers lichamelijke schade, zoals MSA of andere gezondheidsproblemen, ondervinden ten gevolge van een blootstelling aan biomechanische of andere risicofactoren op het werk, waarop de werkgever een impact heeft.
2. Doel
Het KB beoogt een aanzienlijke vermindering van werkgerelateerde MSA door systematische en proactieve maatregelen te bevorderen, waardoor zowel de gezondheid van werknemers als de productiviteit van bedrijven verbetert.
3. Belangrijkste punten
De belangrijkste punten van dit KB zijn de volgende:
- Risicoanalyse en evaluatie: Werkgevers moeten bij het ontwerp, de inrichting of de aanpassing van werkposten een uitgebreide risicoanalyse uitvoeren om de ergonomische risico's op de werkvloer te identificeren en te evalueren. Hierbij moet rekening gehouden worden met een niet-limitatieve lijst van biomechanische factoren zoals werkhoudingen, repetitieve bewegingen en fysieke belasting. Bij deze risicoanalyse dient de werkgever ook de interne preventieadviseur te betrekken en in bepaalde gevallen ook de preventieadviseur-ergonoom.
- Preventiemaatregelen en evaluatie: Op basis van de voormelde risicoanalyse moet de werkgever passende preventieve maatregelen implementeren na voorafgaand advies van het CPBW. Dit kan onder andere het aanpassen van werkplekken omvatten, alsook het verstrekken van ergonomische hulpmiddelen of het inrichten van werkroosters om fysieke belasting te verminderen. De werkgever moet regelmatig, en in elk geval één keer per jaar, deze preventiemaatregelen evalueren, alsook bij elke wijziging die de blootstelling van werknemers aan risico's op het vlak van MSA kan beïnvloeden .
- Globaal preventieplan en jaarlijks actieplan: De resultaten van de risicoanalyse en de preventiemaatregelen worden opgenomen in het globaal preventieplan, en waar van toepassing in het jaarlijkse actieplan.
- Informatie en opleiding: Werknemers en het CPBW moeten regelmatig informatie en een passende opleiding krijgen over musculoskeletale risico's op het werk, in het bijzonder betreffende de aard van de risico's en biomechanische en andere risicofacturen, de preventiemaatregelen, de rol van de hiërarchische lijn, het gezondheidstoezicht, en de werkwijze voor opsporing en melding van de MSA of andere gezondheidsproblemen. Dit moet hen in staat stellen om zelf ook bij te dragen aan een ergonomisch verantwoorde werkomgeving.
- Gezondheidstoezicht: Werkgevers moeten de nodige maatregelen nemen om werknemers die worden blootgesteld aan musculoskeletale risico's te onderwerpen aan passend gezondheidstoezicht.
Actiepunt
Elke werkgever is verplicht om een risicoanalyse van de musculoskeletale risico's op het werk uit te voeren en passende preventiemaatregelen te nemen. Deze moeten regelmatig worden geëvalueerd, waarbij de juiste actoren moeten worden betrokken.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.