In het kader van de hervorming van lokale besturen heeft de Waalse wetgever uitdrukkelijk vastgelegd welke lokale organen bevoegd zijn om de arbeidsovereenkomsten van contractuele werknemers te beëindigen. De Waalse wetgever heeft verder de mogelijkheid om deze bevoegdheid te delegeren bevestigd en gepreciseerd aan welk orgaan en volgens welke modaliteiten zulke delegatie kan gebeuren.
Tot nu toe werd in het wetboek van plaatselijke democratie en decentralisatie en in de Organieke Wet van 8 juli 1976 betreffende de OCMW's niet expliciet bepaald welke autoriteit binnen de gemeenten, OCMW's, provincies, intercommunales en de zogenaamde 'verenigingen hoofdstuk XII' (namelijk de openbare instellingen die een structuur bieden voor samenwerkingsverbanden tussen OCMW's en andere overheidsinstellingen of rechtspersonen van publiek of privaat recht), bevoegd is om over te gaan tot het ontslag van een contractueel personeelslid. Er werd ook niet verduidelijkt in hoeverre deze bevoegdheid kon worden gedelegeerd.
Algemeen werd aangenomen dat de autoriteit die bevoegd was voor de aanwerving van contractuele personeelsleden, ook bevoegd was voor het ontslag. In de praktijk waren dit de gemeenteraad voor de gemeenten en de raad voor maatschappelijk welzijn voor de OCMW's. Er werd ook algemeen aangenomen dat de raad zijn bevoegdheid om te ontslaan kon delegeren aan het college van burgemeester en schepenen (voor de gemeenten) of het vast bureau (voor de OCMW's).
Op 18 januari 2022 heeft het arbeidshof van Bergen in een spraakmakend arrest geoordeeld dat het ontslag wegens dringende reden van een contractueel personeelslid onregelmatig was. Het college van burgemeester en schepenen had beslist om tot dit ontslag over te gaan, maar volgens het hof was het college hiertoe niet bevoegd. Het hof oordeelde dat, hoewel de gemeenteraad zijn bevoegdheid om te ontslaan kon delegeren aan het college van burgemeester en schepenen, een ontslag wegens dringende reden een bijzondere en uitdrukkelijke volmacht vereiste.
Op 14 maart 2024 heeft het Waals Parlement twee decreten aangenomen, die het Wetboek van plaatselijke democratie en decentralisatie en de Organieke Wet van 8 juli 1976 betreffende de OCMW's wijzigen, met als doel het lokaal bestuur te hervormen. In het kader van deze hervorming en naar aanleiding van het arrest van 18 januari 2022, heeft de Waalse wetgever regels aangenomen omtrent de bevoegdheid om een arbeidsovereenkomst te beëindigen en omtrent de delegatie van deze bevoegdheid.
Er wordt bevestigd dat de volgende organen bevoegd zijn om de overeenkomst van een contractuele werknemer te beëindigen:
- gemeenten: gemeenteraad
- OCMW's: raad voor maatschappelijk welzijn
- provincies: provincieraad
- intercommunales: raad van bestuur
- verenigingen hoofdstuk XII: raad van bestuur
Op basis van het Wetboek van plaatselijke democratie en decentralisatie en de Organieke Wet van 8 juli 1976 betreffende de OCMW's, is het binnen deze organen nu ook uitdrukkelijk toegestaan om de bevoegdheid om contractuele personeelsleden te ontslaan geheel of gedeeltelijk te delegeren. Er bestaat echter een uitzondering voor de houders van een lokale leidinggevende functie in een vereniging hoofdstuk XII of een intercommunale. Een volmacht kan worden gegeven aan de volgende organen:
- gemeenten: college van burgemeester en schepenen
- OCMW's: vast bureau of speciale comités
- provincies: provinciecollege
- intercommunales: beperkt bestuursorgaan
- verenigingen hoofdstuk XII: beperkt bestuursorgaan
In de volmacht moet uitdrukkelijk aangegeven worden welk type handeling het orgaan waaraan de bevoegdheid is gedelegeerd, mag verrichten, zijnde:
- ontslag met opzeggingstermijn
- ontslag met betaling van een opzeggingsvergoeding
- ontslag om dringende reden, en/of
- de beëindiging van de arbeidsovereenkomst in onderling akkoord
In de gemeenten en provincies moet het orgaan dat uiteindelijk de ontslagbeslissing nam, het orgaan van wie de volmacht werd gekregen informeren.
Deze verschillende maatregelen zijn op 1 juni 2024 in werking getreden voor de OCMW's en de verenigingen hoofdstuk XII, en treden in werking op 1 juli 2024 voor de gemeenten, de intercommunales en de provincies.
Aandachtspunt
Als u, als Waals gemeentebestuur, de bevoegdheid om de arbeidsovereenkomsten van contractuele personeelsleden te beëindigen wil delegeren aan één van de genoemde organen, zorg er dan voor dat u in een schriftelijke volmacht expliciet vermeldt welke wijzen van beëindiging van de arbeidsovereenkomst worden bedoeld.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.