15 Nisan 2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 7394 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Kanun”) ile 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun (“VUK”) 359. maddesinde yer alan vergi kaçakçılığı suçlarına dair bazı düzenlemeler getirildi.

Torba Kanun ile VUK'un 359. maddesinde düzenlenen vergi kaçakçılığı suçlarına ilişkin hapis cezalarının üst sınırları genişletilmiştir.

Buna göre, VUK'un 359. maddesinin (a) bendinde düzenlenen;

  • (i) vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapanlar; (ii) gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar veya (iii) söz konusu defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydedenler; ve
  • (i) Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri tahrif edenler veya gizleyenler veya (ii) muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar,

hakkında uygulanacak hapis cezalarının üst sınırı 3 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.

VUK'un 359. maddesinin diğer bentlerinde düzenlenen vergi kaçakçılığı suçlarına konu hapis cezalarının üst sınırı ise 5 yıldan 8 yıla çıkarılmıştır.

Torba Kanun ile VUK'da yapılan değişikliklere ilişkin diğer önemli satır başlıkları aşağıdaki gibidir:

  • VUK'un 359. maddesinde düzenlenen vergi kaçakçılığı suçları bakımından etkin pişmanlık mekanizması getirilmiştir. Buna göre, söz konusu vergi kaçakçılığı suçları işlenerek verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; (i) soruşturma evresinde ödenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; (ii) kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi hâlinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilecektir. Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilecektir.
  • Bu kapsamda, bu suçlar hakkında yukarıda bahsedilen etkin pişmanlık mekanizmasından faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şarttır.
  • VUK'un 359. maddesinde düzenlenen vergi kaçakçılığı suçlarının birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi hâlinde, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 43. maddesi kapsamında zincirleme suç hükümleri uygulanacaktır. Buna göre, birden fazla takvim yılı veya vergilendirme döneminde işlenen vergi kaçaklığı suçlarında, her bir suç için ayrı ayrı ceza verilmeyecek olup bunun yerine tek bir ceza verilerek bu ceza dörtte birden dörtte üçüne kadar artırılacaktır.
  • Torba Kanun'un, VUK'un 367. maddesinde yaptığı değişiklik uyarınca, vergi kaçakçılığı suçlarına yönelik yürütülen soruşturma veya kovuşturmalarda mütalaaya konu fiilin, başka bir kişi tarafından veya başka bir kişiyle birlikte gerçekleştirildiğinin tespit edilmesi durumunda, bu kişi bakımından kamu davası açılması için ayrıca bir vergi suçu raporu ve rapor değerlendirme komisyonu mütalaası verilmesi şartı aranmayacaktır.
  • Haklarında hüküm verilmiş olup da dosyası infaz aşamasında olanlar, vergi kaçaklığı suçu nedeniyle tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna ilişkin gecikme zammını, Torba Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde (15 Nisan 2023 tarihine kadar) ödedikleri takdirde etkin pişmanlık düzenlemesinden faydalanabileceklerdir ve bu kişiler için verilecek hapis cezası yarı oranında indirilecektir.
  • Torba Kanun'un yayımlandığı tarihte (15 Nisan 2022) soruşturma ve kovuşturma evresinde bulunan dosyalar hakkında da etkin pişmanlık düzenlemesi uygulanacaktır. Bu takdirde, yapılacak ödemenin hüküm verilinceye kadar yapılması şarttır.
  • Torba Kanun'un yayımlandığı tarihte vergi kaçaklığı suçunun kapsamına giren suçlardan dolayı temyiz veya istinaf kanun yolu aşamasında bulunan dosyalardan, Torba Kanun ile getirilen yeni düzenlemeler nedeniyle lehe değerlendirme yapılması gereken dosyalar hakkında bozma kararı verilecektir.

15 Nisan 2022 tarihli ve 31810 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Torba Kanun'un tam metnine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

Yazı ilk olarak, Moroğlu Arseven'in iki haftada bir yayımlanan bülteni MA | Gazette'de yer almıştır.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.