Giriş
İşbu makalede Türk Ticaret Kanunu'nda (“TTK”, “Kanun”) tanımlanmış bir şirket türü olan limited şirketlerin esas sermaye paylarının devrinin geçerli olması için izlenmesi gereken prosedür incelenecektir.
Limited Şirket Nedir?
Limited şirket, Kanun'un 573. vd. maddelerinde düzenlenmiş olup bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından kanunen yasak olmayan her amaç ve konuda faaliyet göstermek üzere bir ticaret unvanı altında kurulan şirkettir. Bu şirketlerde esas sermaye belli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşmaktadır.
Limited Şirketlerde Hisse Devri
Limited şirketlerde şirket ortaklarından birinin veya birkaçının şirketin sermayesinde bulunan hisselerini şirket ortaklarına veya dışardan birine devretmesine hisse devri denmektedir. Hisse devrinin usulen nasıl yapılması gerektiği Kanun'un 595. maddesinde detaylı bir şekilde düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre hisse devir işlemlerinin yazılı şekilde yapılması ve hisse devir sözleşmesinin noterde düzenlenmesi en önemli hususlardandır.
- Hisse Devir Sözleşmesinin Yazılı ve Noter Onaylı Olması
Kanun'a göre esas sermaye payının devri ve devir borcunu doğuran işlemlerin tamamının yazılı olarak yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda hisse devrine ilişkin yapılacak olan sözleşmenin yazılı olarak yapılması elzemdir. Yapılacak olan hisse devir sözleşmesinde önalım hakkı geri alım hakkı, rekabet yasağı ile sözleşmenin cezası gibi koşulların da yazılı olarak belirtilmesi aranmaktadır.
Yazılı yapılmış olan hisse devir sözleşmesinin noterce onaylanması işlemin geçerliliği açısından önem arz etmektedir. Noterlerin sözleşmenin içeriği açısından inceleme yetkisi olmayıp yalnızca tarafların imzaları ve sözleşmenin şekli açısından bir inceleme yapma yetkisi mevcuttur. Kanun'da da belirtilmiş olan bu resmi onamaya bağlı yazılı şekle uyulmaması halinde şirketin genel kurulu hisse devrini onaylasa bile işlem geçersiz sayılacaktır.
- Genel Kurulun Onayı
Eğer şirket sözleşmesinde aksi öngörülmemişse esas sermaye payının devri için genel kurulun onayı gerekmektedir. Genel kurulun hisse devrine onay vermesi geçerlilik açısından kurucu unsurlardan biridir ancak kurul hisse devir kararını onaylamak zorunda değildir. TTK m. 595/3'e göre genel kurul sebepsizce hisse devrini reddedebilmektedir bu açıdan kurula Kanun ile verilen yetki çok geniştir. Ancak kurulun karar verme süresini uzatarak işi sürüncemede bırakma çabasına Kanun tarafından bir çözüm getirmiş ve başvurudan itibaren 3 ay içinde hisse devrinin reddedilmemesi halinde kurulun onay vermiş sayılacağı düzenlenmiştir.
Bazı şirketlerin ana sözleşmelerinde hisse devri için genel kurulun onayının aranmayacağı düzenlenmiş olabilir. Bu gibi durumlarda ise hisse devrinin geçerliliği genel kurulun onayına bağlı olmayacak, genel kurulun onayı alınmadan da hisse devir işlemi gerçekleştirilebilecektir. Bunun dışında bazı şirket ana sözleşmeleri ile hisse devri yasaklanmış da olabilir. Eğer limited şirketlerde hisse devri ana sözleşme ile yasaklanmışsa veyahut genel kurul hisse devrine onay vermezse hisse devri yapmak isteyen ortağın şirketten haklı nedenle çıkma hakkı doğacaktır.
- Pay Defterine Kayıt
Her limited şirketin pay defteri olması ve kayıtlarını düzgün şekilde tutması bir zorunluluktur. Şirketlerde esas sermaye paylarını içeren deftere pay defteri denmektedir. Pay defteri, esas sermaye paylarını içerdiğinden bir hisse devri yapıldığında bu deftere işlenmesi gerekmektedir. Bu husus ispat açısından büyük önem arz etmektedir. Payı şirket hissedarından devralan kişinin bilgileri ve ne kadar devraldığı pay defterine yazılmazsa bu kişi şirket ortağı olarak gözükmeyecektir.
Hisse devirlerinin pay defterine kaydedilmesi ispat açısından önemli olup, devrin geçerliliği açısından kurucu unsur değildir. Pay devri, genel kurul tarafından onaylanmakla birlikte geçerli hale gelecektir ve pay defterine kaydedilebilecektir. Deftere ulaşılamaması ve dolayısıyla devrin işlenememesi gibi durumlarda, hisse devri onaylanmış ise geçerli kabul edilecektir.
- Hisse Devrinin Ticaret Sicilinde Tescil Edilmesi
Hisse devrinin gerçekleşmesinin ardından devrin, şirketin bağlı bulunduğu bölgedeki Ticaret Sicili Müdürlüğüne tescil ettirilmesi gerekmektedir. Tescil işlemi için hisse devrinin tamamlanmasının ardından 30 gün içinde başvuruda bulunulmalıdır. Sicile bir dilekçe ile başvuruda bulunulmalı ve ek olarak hisse devrine ilişkin noter onaylı genel kurul karar örneği, noterde düzenlenmiş hisse devir sözleşmesi, pay geçişinin işlendiği pay defterinin ilgili sayfası sunulmalıdır. Başvurunun onaylanması ile hisse devir işlemi ticaret sicili gazetesinde yayımlanacaktır. Bu hususta belgelerde olması gereken kriterler ile ilgili bir hukukçuya danışılması faydalı olacaktır.
Sonuç
Esas sözleşmede hisse devri yasaklanmamış ise limited şirketlerde hisse devri yapılabilmektedir. Yapılacak hisse devrinin geçerli olabilmesi için sözleşmenin yazılı ve noter onaylı olması, esas sözleşmede aksi belirtilmemiş ise genel kurulunun onayının alınması ve devrin pay defterine işlenmesi gerekmektedir. Tescil başvurunun yapılmasının ardından hisse devir işleminin ticaret sicili gazetesinde yayımlanmasıyla prosedür tamamlanacaktır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
We operate a free-to-view policy, asking only that you register in order to read all of our content. Please login or register to view the rest of this article.