Türkiye Büyük Millet Meclisi Kamu Denetçiliği Kurumu 2021/15105-S.21.24179 sayılı ve 20/10/2021 tarihli tavsiye kararı ile avukatların 1136 sayılı Avukatlık Kanunu'nun 2.maddesi kapsamında bilgi ve belge inceleme talebinin mevzuata uygun olarak değerlendirilmesi ve bu yöndeki taleplerin etkin ve süratle sonuçlandırılması hususlarında İçişleri Bakanlığı'na tavsiyede bulunmuştur.

Karara konu başvuruda avukat, emniyet müdürlüğüne giderek avukatlık kimliğini ibraz etmek suretiyle görevi nedeniyle yapacağı ihtiyati tedbir/haciz talebine esas olmak üzere kimlik numarasını belirttiği vatandaş adına kayıtlı araçlara ilişkin bilgi ve belge talebinde bulunmuştur. Başvurucu avukatın talebi vekaletname ibraz etmesi gerektiği açıklamasıyla şifahi olarak reddedilmiştir. Bunun üzerine bu kez dilekçe ile bahse konu belgeleri tekrar talep etmiş, bu kez talep edilen bilgilerin 4892 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu madde 21 kapsamına girdiğinden bahisle talep reddedilmiştir.

Yapılan başvuru üzerine Kurum, olayı öncelikle hukuka ve hakkaniyete aykırılık yönünden değerlendirmiştir. Anayasa madde 36 ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde 6 gereğince savunma hakkının adil yargılanma hakkının vazgeçilmez bir unsuru olduğu ve savunma hakkının etkin bir şekilde kullanılabilmesine imkan sağlanması gerektiği vurgulanmıştır. Akabinde medeni usul hukukumuzda taraflarca getirilme ilkesi esas alındığından avukatın dava öncesi bilgi toplaması ve delil kaynaklarını araştırması ve taraflar ile üçüncü kişilerin bu kapsamda işbirliği yapması gerektiği belirtilmiştir. Son olarak Avukatlık Kanunu madde 2'ye değinilmiş, avukatın gerek duyduğu bilgi ve belgelerin incelemeye sunulması gerektiği, örnek alınmasının ise vekaletname ibrazına bağlı olduğu açıklanmıştır.

Somut olay kapsamında yapılan değerlendirmede, başvuranın talebinin 4892 sayılı kanun kapsamında değil 1136 sayılı Avukatlık Kanunu kapsamında bir talep olduğundan ilgili hükümlere göre değerlendirilmesi gerektiği, bu talebin İdare tarafından bilgi edinme hakkının istisnasını oluşturan bir gerekçe sunulmaksızın reddedilmesi nedeniyle talebin tekrar değerlendirilmesi ve bu yöndeki istemlerin etkin ve süratle sonuçlandırılması gerektiği kanaatine varılmıştır.

Originally published 16 Ara 2021

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.