Günümüzde gelişmekte olan ülkelerin uluslararası finansman ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla kullandıkları yöntemlerden birisi yabancı yatırımcılar olmaktadır. Yabancı yatırımlar ülkelerin ekonomisinin gelişmesinde önemli rol oynamaktadır. Yabancı yatırım yöntemlerinden biri de yatırım planlanan ülkeye irtibat bürosu kurmak olup 17 Haziran 2003 tarihinde yürürlüğe giren 4875 sayılı "Doğrudan Yabancı Yatırımları Kanunu" bu konuda önemli bir düzenleme getirmiştir.
İrtibat bürolarının kısaca bir tanımını yapmak gerekirse; "Ticari faaliyette bulunmamak kaydıyla haberleşme, irtibat sağlama, pazar araştırması yapma, iş olanaklarını yakından takip etme gibi maksatlarla yurtdışında yerleşik şirketler tarafından açılan kurumlardır." Türkiye dışında tescil edilmiş şirketler ticari faaliyetlerini tanıtmak veya pazar araştırması yapmak için genellikle Türkiye'de irtibat bürosu açma yolunu tercih etmektedirler. İrtibat bürolarının TTK uyarınca kurulan limited şirket, anonim şirket ve şubelerden farklı olarak gelir getirici ticari faaliyetlerde bulunmaları mümkün değildir.
İrtibat bürolarına getirilen başlıca ve en önemli kısıtlama gelir getirici ticari faaliyette bulunma yasağıdır. Bu nedenle Türkiye'de kurulan irtibat bürolarının kurumlar ve katma değer vergisi mükellefiyetleri bulunamaz. Türk Ticaret Kanunu'nda irtibat bürolarına ilişkin doğrudan bir düzenleme bulunmamakla birlikte Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde irtibat büroları hakkında düzenlemelere yer verilmiştir.
4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Kanunu Uygulama Yönetmeliği'nin 6. maddesine göre Türkiye'de irtibat bürosu açılabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir;
-Şirketlerin yabancı ülke kanunlarına göre kurulmuş olması ve kurulan tüzel kişiliğin şirket statüsüne sahip olması,
-Türkiye'de ticari faaliyette bulunmamasıdır.
Yönetmeliğin 7.maddesi Türkiye'de irtibat bürosu kurmak için istenilen belgeleri belirtmiş olup bu belgeler ile Ekonomi Bakanlığına müracaat edilecektir;
- Başvuru Formu
-Ana şirkete ait ve ilgili Türk Konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre tasdik edilmiş Faaliyet Belgesi aslı,
-Ana şirket hakkında hazırlanmış Faaliyet Raporu veya bilanço ve gelir tablosu,
-İrtibat bürosunun faaliyetlerini yürütmekle görevli olarak atanacak kişiye verilecek yetki belgesi aslı,
-İrtibat bürosunun kuruluş işlemlerinin başka bir kimse aracılığı ile yürütülmesi durumunda vekâletname aslı.
Yine ilgili yönetmeliğin 6.maddesinde belirtildiği üzere; kuruluş ve süre uzatımına ilişkin müracaatlar, istenilen bilgi / belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla, başvuru tarihinden itibaren 5 iş günü içinde sonuçlandırılacaktır.
Uygulama Yönetmeliği'nin 8.maddesi uyarınca Ekonomi Bakanlığı irtibat bürolarına en çok üçer yıllık süreler için izin vermekte olup izin süresinin sona ermesinden önce izni uzatmak için Teşvik Uygulama Ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne başvuru yapmalıdır.
İrtibat bürolarının kuruluş ve işleyişine yönelik bilgilere yukarıda kısaca değinilmiş olup Türkiye'de yabancı sermayenin teşvik edilmesi, yurtdışından yatırımların arttırılması ve ülkemizin tanıtılması açısından irtibat ofisleri büyük önem taşımaktadır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.