Türk vatandaşlığı, evlenme, çalışma veya Türkiye'de belirli süreyle ikamet etme gibi çeşitli yollarla kazanılabilmektedir. Son dönemlerde revaçta olan bir diğer seçenek ise Türk vatandaşlığının yatırım yoluyla edinimidir. Buna göre, kanunda belirtilen şartları yerine getirenlerin kolaylıkla vatandaşlık kazanması mümkündür.

Vatandaşlığın yatırım yoluyla kazanılmasında karşılaşılan ve en çok tercih edilen yöntem minimum 400.000,00 ABD Doları değerinde taşınmaz satın alınmasıdır. Ancak, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu'nda başka yatırım yöntemleri de sunulmuştur. Bu doğrultuda, Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik yabancıların Türk vatandaşlığını edinmeleri için aşağıdaki yatırım seçeneklerini düzenlemektedir:

  • Sabit Sermaye Yatırımı Yapmak: En az 500.000,00 ABD Doları veya bunun başka bir para birimindeki karşılığı (TL hariç) sabit sermaye yatırımı yapmış olmak ve bu yatırımın Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nca tespit edilmesi.

  • Taşınmaz Satın Alınması: En az 400.000,00 ABD Doları [bu değer 13 Haziran 2022 itibariyle 250.000,00 ABD Dolarından 400.000,00 ABD Dolarına yükseltilmiştir] veya bunun başka bir para birimindeki karşılığı (TL hariç) bir taşınmazı tapu kayıtlarına 3 (üç) yıl boyunca satılmayacağına dair şerh koydurarak satın almış olmak. Buna göre, taşınmaz satın alarak Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunan yabancı uyruklu kişilerin, satın alma tarihinden itibaren 3 (üç) yıl boyunca ilgili taşınmazı satmayacağını taahhüt etmesi gerekmektedir.

  • İstihdam Oluşturulması: En az 50 kişilik istihdam oluşturmak ve bunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca tespit edilmesi.

  • Türkiye'de Faaliyet Gösteren Bankalara Mevduat Yatırma: En az 500.000,00 ABD Doları veya bunun başka bir para birimindeki karşılığı (TL hariç) mevduatı, 3 (üç) yıl çekmemek şartı ile Türkiye'de geçerli şekilde kurulmuş ve faaliyet göstermekte olan bankalara yatırmış olmak ve bu yatırımın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nca tespit edilmesi.

  • Devlet Borçlanma Araçları Satın Almak: En az 500.000,00 ABD Doları veya bunun başka bir para birimindeki karşılığı (TL hariç) değerde devlet borçlanma araçlarını en az 3 (üç) tutmak şartıyla satın almış olmak ve bu işlemin Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca tespit edilmesi.

  • Gayrimenkul Yatırım Fonu veya Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Katılıma Paylarına Yatırım Yapmak: En az 500.000 ABD Doları veya bunun başka bir para birimindeki karşılığı (TL hariç) değerde gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını, en az 3 (üç) yıl elinde tutacağını taahhüt etme şartıyla, satın almış olmak ve bu işlemin Sermaye Piyasası Kurulu'nca tespit edilmesi.

Bununla birlikte, yatırım yoluyla kazanılan Türk vatandaşlığı, doğum yolu ile kazanılan vatandaşlık ile aynı olup başvuran kişi diğer Türk vatandaşlarının sahip olduğu bütün haklardan yararlanabilmektedir.

Döviz Cinsinden Yatırım Yapma Zorunluluğu

Yukarıda belirtildiği üzere, başvuru sahibinin Türk Lirası dışında bir para birimiyle yatırım yapması şarttır. İlgili mevzuat önceden, sermaye veya gayrimenkul yatırımı ile vatandaşlık almak için ABD Doları üzerinden belli sınırlar belirlemekteydi. Ancak, kanunda yapılan son değişiklikler, yatırımın sadece döviz cinsinden yapılması ve yatırılan dövizin Türkiye'de faaliyet gösteren bir banka aracılığıyla Türk Lirası'na çevrilmesini zorunlu hale geldi. Ayrıca, yatırılan dövizin ilgili banka tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası aracılığıyla çevrilmesi gerekmektedir. Merkez Bankası ilgili yatırımı Türkiye'de mevduat tutma şartı için yapılan işlemlerde Türk Lirası mevduat hesabında, Türkiye'deki borçlanma araçları yoluyla gerçekleştirilen işlemlerde ise devlet borçlanma araçlarında, üç yıl süre ile tutacaktır.

Kimler Türk Vatandaşlığını Kazanabilir?

Yabancı uyruklu başvuru sahibinin yanı sıra, eşleri ve reşit olmayan/bakmakla yükümlü oldukları çocukları da ayrı bir yatırım yapma şartı aranmaksızın bu imkândan yararlanabilirler. Başka bir deyişle, başvuranın bakmakla yükümlü olduğu aile bireyleri, bireysel olarak ilgili yatırım gerekliliklerini yerine getirmeksizin Türk vatandaşlığını kazanabilecektir.

Başvuru Süreci

Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılması aşağıda anlatılan üç aşamadan oluşmaktadır:

(1)   Yukarıda belirtilen yatırımlardan en az birinin koşullarının yerine getirilmesi ve ilgili kurumdan uygunluk belgesi alınması;

(2)   Kısa dönem ikamet izni alınması [Asgari yatırım şartlarını karşılayan yabancı kişilerin belirli bir süre boyunca Türkiye'de kalıcı olarak ikamet etmelerinin zorunlu olmadığı vurgulanmalıdır. Türk Vatandaşlığı Kanunu'na göre, ikamete dayalı Türk vatandaşlığının kazanılmasından farklı olarak, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığının kazanılmasında zorunlu daimi ikamet süresi (yani 5 (beş) yıl) şart koşulmamıştır] ve

(3)  İlgili makama vatandaşlık başvurusunda bulunulması.

Ayrıca, başvuru sahibinden bazı ek belgeler de talep edilmektedir. Bu kapsamda başvuru sahibinin 'taşınmaz satın alınması' seçeneğinden yararlanabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulu lisansı bulunan bir taşınmaz değerleme kuruluşundan satın alınan taşınmazın değerini gösteren taşınmaz değerleme raporu alması ve ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nden uygunluk belgesini temin etmesi gerekmektedir. Buna göre, sadece uygunluk belgesi almış olanlar ilgili makama Türk vatandaşlığı başvurusunda bulunabilmektedir.

Başvuru sahibi, ilgili merciden uygunluk belgesi verilmesinin ardından, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın değerlendirmesi üzerine vereceği karar neticesinde Türk vatandaşlığını kazanabilecektir. Türk vatandaşlığının yatırım yoluyla kazanılması, 3 (üç) ila 12 (on iki) ay arası sürmektedir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.