İlaç endüstrisi uzun bir süre boyunca, ilaçların geri ödeme koşullarını SGK ile birlikte müzakere ederek belirleyebileceği ve yenilikçi ürünler için olağan fiyatlandırma ve geri ödeme kurallarının uygulanmayacağı özel bir geri ödeme modeline ihtiyaç duymuştur.
Eylül 2014'te 6552 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun yürürlüğe girmesiyle, alternatif geri ödeme modelleri Türkiye'deki sağlık sektöründe önemli bir gündem maddesi haline gelmiştir. Şubat 2016'da yayımlanan Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği ile getirilen tamamlayıcı hükümler, şirketler ile SGK'ya özel ürünlere uygulanacak alternatif geri ödeme modelinin hüküm ve koşullarını müzakere etme fırsatı sunmuştur. İlaç şirketleri ile SGK'nın doğrudan sözleşme ilişkisine gireceği alternatif geri ödeme modellerinin nihai olarak hastaların yenilikçi ilaçlara daha hızlı erişmesini sağlaması beklenmiştir. Ancak günümüzde bu modellerin de ilaç fiyatlarını kontrol amacıyla kullanıldığı görünmektedir.
Ayrıca Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği'nin belirli hükümlerine karşı açılmış olan davalardan birinin sonuçlanması ile, Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği'nin çıkarılmasında Bakanlık'tan görüş alınmadan SGK'nın mevzuatı yayımlaması dolayısıyla, prosedürel eksiklik gerekçesiyle bazı maddeleri iptal edilmiştir. Metnin tamamı davaya konu olmadığı, yalnızca bazı maddeler davaya taşındığı için esasen tüm yönetmelik yürürlüktedir ve alternatif geri ödeme modellerinin dayanağı olan kanun maddesi de hala ayaktadır.
Söz konusu iptal kararı sonrasında, SGK'nın iptal edilen maddeleri usulüne uygun şekilde tekrar yayımlayarak Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliğini güncellemesi bekleniliyordu. Bunun yerine SGK söz konusu alternatif modellerde uygulanan iskonto oranlarının gizliliği ilkesini içerecek şekilde yeni İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği'ni yayımladı. Bu kapsamda Alternatif Geri Ödeme Yönetmeliği ile uygulanan gizliliğe ilişkin kural, İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği'nde yapılan değişiklik ile uygulanması tekrar mümkün hale getirildi. Bununla birlikte, Alternatif Geri Ödeme Komisyonu'nun toplanıp toplanmayacağı, ilaç firmalarının gizli ve özel iskontolu fiyatlarla SGK ile yeni geri ödeme anlaşmaları yapıp yapmayacağı belirsizdir. Gerek ülke ekonomisi gerekse de firmalar bakımından son derece kritik olan bu konuda, uygulamanın nasıl devam edeceği hususunda 2023 yılında gerçekleşecek seçimlerin de rol alacağı düşünülmektedir.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.