1. Giris

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasi ("TCMB") tarafindan hazirlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Ihraci ile Ödeme Hizmeti Saglayicilari Hakkinda Yönetmelik ("Yönetmelik") ile Ödeme ve Elektronik Para Kuruluslarinin Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Saglayicilarinin Ödeme Hizmetleri Alanindaki Veri Paylasim Servislerine Iliskin Teblig ("Teblig") 1 Aralik 2021 tarihinde Resmî Gazete'de yayimlanarak yürürlüge girdi. Böylece, 7 Haziran 2014 tarihli ve 29043 sayili Resmî Gazete'de yayimlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Ihraci ile Ödeme Kuruluslari ve Elektronik Para Kuruluslari Hakkinda Yönetmelik ("Mülga Yönetmelik") ile 27 Haziran 2014 tarihli ve 29043 sayili Resmî Gazete'de yayimlanan Ödeme Kuruluslari ve Elektronik Para Kuruluslarinin Bilgi Sistemlerinin Yönetimine ve Denetimine Iliskin Teblig ("Mülga Teblig") yürürlükten kaldirildi.

22 Kasim 2019 tarihinde Resmî Gazete'de yayimlanarak 1 Ocak 2020 itibariyla yürürlüge giren 7192 sayili Ödeme ve Menkul Kiymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluslari Hakkinda Kanun ile Bazi Kanunlarda Degisiklik Yapilmasina Dair Kanun ile 6493 sayili Ödeme ve Menkul Kiymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluslari Hakkinda Kanun'a ("6493 sayili Kanun") degisiklikler getirilmisti. Bu kapsamda,

  • Ödeme hizmeti kullanicisinin istegi üzerine baska bir ödeme hizmeti saglayicisinda bulunan ödeme hesabiyla ilgili sunulan ödeme emri baslatma hizmeti,
  • ödeme hizmeti kullanicisinin onayinin alinmasi kosuluyla, ödeme hizmeti kullanicisinin ödeme hizmeti saglayicilari nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabina iliskin konsolide edilmis bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulmasi hizmeti,
  • Ödemeler alaninda toplam büyüklük veya etki alani açisindan TCMB tarafindan belirlenecek seviyeye ulasan diger islem ve hizmetler

düzenlenmis ve faaliyet alanlari Avrupa Birligi Komisyonu tarafindan düzenlenen Ödeme Hizmetleri Direktifi 2 (Directive (EU) 2015/2366) ("PSD2") ile paralel hâle getirilmisti. Ek olarak, TCMB ödeme hizmeti kapsamindaki belirli bir islem türüne iliskin olarak herhangi bir isim altinda islemin taraflarindan birinin aldigi ücret, masraf, komisyon ve diger menfaatlerin nitelikleri ile azami miktar ya da oranlarini tespit etmeye, bunlari kismen veya tamamen serbest birakmaya yetkili kilinmisti.

Söz konusu düzenlemeleri esas alarak TCMB tarafindan hazirlanan Yönetmelik ve Teblig ile, PSD2 düzenlemelerine uyumlu sekilde uygulamada belirleyici olacak daha kapsamli düzenlemeler getirilmistir.

2. Yönetmelik ile Getirilen Düzenlemeler

2.1 Esasli Degisiklikler

Yönetmelik ile ödeme kuruluslari ve elektronik para kuruluslarinin ("Kurulus") yetkilendirilmesi ve faaliyetleri ile ödeme hizmeti saglayicilarina, ödeme hizmetlerinin sunulmasina ve elektronik para ihracina iliskin usul ve esaslarin düzenlenmesi hedeflenmektedir.

86 madde ve alti kisimdan olusan Yönetmelik'e dair önemli bazi düzenlemeler konu bazinda asagida yer almaktadir:

Yeni Kavramlar

  • Yönetmelik ile ilk kez tanimlanan kavramlar mevcuttur. Bunlar; (i) herhangi bir sekilde ödeme hesabina bagli olmayan ve kimlik tespiti veya dogrulamasi yapilmamis, önceden ödeme ya da yükleme yapilmasi suretiyle kullanilabilir hle gelen, tekrar yükleme yapilma imkani bulunan veya bulunmayan sekilde ihraç edilebilen ve yüklenen bakiye kadar kullanima izin verilen araç olarak tanimlanan ön ödemeli araçlar ve (ii) ücret, komisyon, faiz gibi fiyat ile iliskilendirilebilir her türlü niceliksel veri olan rekabete duyarli veriler Bunun yani sira, faaliyet izni istisnasinda ve üye alt isyeri olarak karmasaya sebebiyet veren yaygin magaza agi da "Türkiye genelinde belirli bir marka adi altinda perakende satis gerçeklestiren tüzel kisileri" olarak Yönetmelik'te düzenleme bulmustur. Ifade etmek gerekir ki; anonim ön ödemeli yani isimsiz kullanilan kartlar, sadece fiziksel ortamda, güven damgasina sahip çevrimiçi mecralarda ve fatura ödemelerinde kullanilabilmektedir. Bu sekilde yasa disi bahis gibi illegal amaçlarla kullanimin önüne geçilmesi hedeflenmistir. Ayrica anonim ön ödemeli araçlar hariç olmak üzere; ergin olmayan kisilere ön ödemeli araçlarin ilk ihraci ile elektronik para hesaplarinin açilmasi esnasinda ergin olmayan kisinin yasal temsilcisinin onayinin alinmasi, alinan onayin kayit altina alinmasi ve bunlar için gerekli prosedürlerin olusturulmasi gereklidir.
  • Bugüne kadar kuruluslar tarafindan yürütülmekte olan üye is yeri tanimlamasi eklenerek, ödeme islemlerine iliskin süreçlerin kolaylastirilmasi ve ödemeler alaninda dolandiricilik ve kötü niyetli kullanim faaliyetlerinin önlenmesi amaçlanmistir. Üye isyerine temin edilecek olan kodlar Bankalararasi Kart Merkezi A.S. ("BKM") tarafindan verilecektir.

E-Para Tanimi

  • Sadece birebir bir itibari para karsiligi olarak çikarilan, sanal olarak olusturulup dijital aglar üzerinden dagitimi yapilan gayri maddi varliklar, ihraç eden Kurulus tarafindan kabul edilen fon karsiligi ihraç edilmesi elektronik olarak saklanmasi, 6493 sayili Kanun'da tanimlanan ödeme islemlerini gerçeklestirmek için kullanilmasi ve ihraç eden Kurulus disindaki gerçek ve tüzel kisiler tarafindan da ödeme araci olarak kabul edilmesi durumunda elektronik para olarak kabul edilecektir. 6493 sayili Kanun uyarinca çikarilan ikincil düzenlemelerin bu fikra kapsaminda elektronik para olarak degerlendirilecek gayri maddi varliklara ne sekilde uygulanacagi ve bu tür elektronik paralara iliskin ihtiyaç duyulan sair usul ve esaslar TCMB tarafindan belirlenecektir.

Teminat Zorunlulugu

  • Yönetmelik'te Mülga Yönetmelik'te de düzenlendigi üzere, faaliyet izni basvurusunda bulunan sirketin, her türlü muvazaadan ari ödenmis sermayesinin
  • fatura ödemelerine aracilik edilmesine yönelik hizmetleri sunmak için en az 1.000.000 TL,
  • diger ödeme hizmetlerini sunmak için en az 2.000.000 TL,
  • elektronik para ihraç etmek için ise en az 5.000.000 TL

olmasi gerektigine dair düzenleme korunmustur.

Ayrica,

  • münhasiran fatura ödemelerine aracilik edilmesine yönelik hizmetleri gerçeklestiren ödeme kuruluslari için 2.000.000 TL,
  • diger ödeme kuruluslari için 3.000.000 TL,
  • elektronik para kuruluslari için 5.000.000 TL teminatin

TCMB bünyesinde bulundurulmasi zorunludur.

Faaliyet Izni

  • Mülga Yönetmelik çerçevesinde basvuruda istenen belgeler genel anlamda korunmus olup basvuruda izlenecek yöntem PSD2 ile benzer hâle getirilmistir.
  • Faaliyet izni basvurulari (i) ön basvuru, (ii) istihbari inceleme ve (iii) nihai onay asamasindan olusacak sekilde yeniden düzenlenmistir.
  • Ön basvuru yapilirken 500.000 TL basvuru ücreti ödenmesi gerekmektedir. Basvurunun herhangi bir asamada olumsuz sonuçlanmasi hâlinde basvuru ücreti iade edilmeyecektir.
  • Ön basvurunun olumlu sonuçlanmasi hâlinde TCMB tarafindan basvurunun yapildigina iliskin bir belge düzenlenerek basvuru sahibine verilir. Basvuru sahibi isbu belge ile 6 ay içerisinde istihbari inceleme asamasi için süreci baslatmak ile mükelleftir; aksi takdirde, TCMB tarafindan düzenlenen belge geçerliligini yitirir. Bu hâlde faaliyet izni almak isteyen Kurulus'un TCMB'ye tekrar basvuruda bulunmasi gerekecektir.
  • Istihbari inceleme asamasinin TCMB tarafindan onaylanmasi durumunda, onaya iliskin yazili bildirimin yapilmasini takip eden 120 gün içerisinde TCMB'ye nihai onay asamasi için basvuru yapilir. TCMB, 120 günlük süreyi basvuru sahibi sirket tarafindan makul bir gerekçe sunulmasi kaydiyla 60 günü geçmeyecek sekilde uzatmaya yetkilidir.
  • Nihai onayin verilip basvurunun kabul edilmesi hâlinde ise, basvurucunun Mülga Yönetmelik'te de oldugu gibi TCMB'ye faaliyete baslayacagina dair bildirim yapmasi gerekmektedir. Ancak, Yönetmelik ile gelen yeni düzenlemeye göre, bu esnada 1.000.000 TL lisans ücretinin de ödenmesi gerekmektedir.
  • Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarihten önce yapilan faaliyet izni basvurularinin dahi iki asamali surette isleme alinmasi esas olmakla birlikte; TCMB, tüm yükümlülüklerini yerine getirmis olanlar için iki asamayi tek seferde sonuçlandirabilmektedir. Yine, Yönetmelik'in yürürlük tarihi itibariyle yapilmis basvurular bakimindan, istihbari inceleme asamasinda bulunmasi gereken eksik bilgi ve belgilerin en geç 30 Haziran 2022'ye kadar TCMB'ye tevdi edilmesi, aksi durumda basvurularin reddedilecegi düzenlenmistir.

Pay Edinimi

  • Pay edinimine iliskin Mülga Yönetmelik'e kiyasen bazi ek düzenlemeler getirilmistir.
  • Mülga Yönetmelik'te mevcut nitelikli pay sahipleri arasinda yapilan her türlü devir izne tabiydi. Yönetmelik ile sermayenin %10'unu ve daha fazlasini temsil eden paylarin edinilmesi veya bir ortaga ait dogrudan veya dolayli paylarin sermayenin %10, %20, %33 veya %50'sini asmayan, nitelikli pay sahiplerinin imtiyazlarinda degisiklik yaratmayan pay devirleri izne tutulmamis olup; yalnizca TCMB'ye bildirilmesi yeterli görülmüstür.
  • Halka açik Kurulus'un sermayesinin %10 veya daha fazlasina sahip olan bir tüzel kisinin borsada islem gören paylarinin, kontrolün degismesine yol açacak oranlar dahilinde borsadan edinilmesi hâlinde, ilgili Kurulus'un bu paylara tekabül eden hisselerine ait mali haklar hariç ortaklik haklarinin kullanilabilmesi için TCMB'den izin alinmasi zorunlulugu getirilmistir.
  • Ilk kez pay edinecek veya devralacak gerçek ve tüzel kisiler de Yönetmelik ek-21'de yer alan yatirim gerekçesine ve ne sekilde yönetecegine dair soru setini yanitlamak ve TCMB'ye sunmak ile mükellef tutulmustur.

Kredilendirme Yasagi ve Iade

  • Yönetmelik uyarinca, ödemenin ödeme hizmeti kullanicisi ile mal veya hizmet saglayan arasinda sadece araci olarak faaliyet gösteren bir bilisim veya elektronik haberlesme isletmecisine yapildigi islemlerde, ödenmesine aracilik edilen tutarin araci olarak faaliyet gösteren bilisim veya elektronik haberlesme isletmecisinin düzenledigi faturaya yansitilmasi suretiyle, faturanin son ödeme tarihine kadar tahsil edilmesinin kredi sayilmayacagi vurgulanmistir.
  • Ödeme hizmeti ile alakali fonun veya elektronik para karsiligi fonun kredi karti ile ödendigi durumlarda ya da bu fon geri çekilmek istendiginde, ancak ayni kredi karti hesabina iletilerek çekilebilir. Öte yandan bilisim veya elektronik haberlesme isletmecisinin düzenledigi faturaya yansitilmasi suretiyle ödendigi durumlarda, bu fon geri çekilmek istendiginde ancak faturaya yansitilarak geri çekilebilir. Geri ödemeden önce kredi kartinin veya hattin iptal edilmis oldugu durumlarda, fonun geri ödenmesi fon yatiranin adina açilmis bir ödeme hesabina da yapilabilir. Bu düzenlemelerle, ödeme sistemleri vasitasi ile kara paranin aklanmasinin önüne geçilmesi hedeflenmektedir.

Yabanci Ödeme Hizmeti Sistemleri ile Is Birligi

  • Yabanci ödeme hizmeti sistemleri ("ÖHS") ile yapilabilecek is birlikleri bakimindan ek düzenlemeler getirilmis olup; bu is birliklerinin ödeme islemi taraflarindan bir tanesinin yurt disinda oldugu hâllerde yapilabilecegi, yabanci ÖHS'nin hizmet yüzü olamayacagi ve her türlü sorumlulugun esasen yurt içindeki Kurulus'a ait olacagi düzenlenmistir. Ayrica, is birligi tarafi yabanci ÖHS'nin TCMB'ye basvuruda bulunmasi zorunlu hâle getirilmis olup; mevcut durumda bu kapsamda kalan is birligi tarafi yabanci ÖHSler'in 6 ay içerisinde TCMB'ye basvurup faaliyet izni almasi gerektigi düzenleme altina alinmistir.

Temsilcilik

  • 6493 sayili Kanun'da ve Mülga Yönetmelik'te, Kuruluslarin ödeme hizmetlerini elektronik veya fiziki kanallar üzerinden temsilci araciligiyla yürütebilecegi zaten düzenlenmekteydi. Yönetmelik ile temsilcilige iliskin madde detaylandirilmis olup temsilci adaylarina iliskin yapilacak degerlendirmelerde kullanmak üzere temsilci adayi kisilerden istenecek belgeler listelenmis ve temsilcilik sözlesmesi standart hâle getirilmistir.
  • Bu kapsamda, Türkiye Ödeme ve Elektronik Para Kuruluslari Birligi ("TÖDEB") tarafindan belirlenecek çerçeve temsilcilik sözlesmelerinin imzalanarak uygulamaya alinmasi bakimindan bir yillik süre öngörülmüstür. Yönetmelik yürürlüge girmeden önce imzalanmis olan temsilcilik sözlesmeleri, belirlenecek asgari unsurlari sagladigi sürece yürürlükte kalmaya devam edecektir.
  • Kuruluslarin temsilcileri TÖDEB tarafindan elektronik ortamda olusturulan listeye kaydettirmesi gerekmektedir. Söz konusu kayit isleminin temsilcilik sözlesmesinin imzalanmasindan itibaren 15 is günü içerisinde gerçeklestirilmesi gerekmekte olup; listeye kaydedilmemis temsilcisi araciligiyla ödeme hizmeti sunulmasi mümkün olmayacaktir.

Kapali Devre ve Ticari Temsilci Istisnasina iliskin Düzenlemeler

  • Kapali devre ve ticari temsilci istisnasindan yararlanan taraflarin, son 12 ayda geçirdikleri islem hacminin 50.000.000 TL'yi asmasi hâlinde her yilin Ocak ayinda TCMB'nin kriterlerine uygun raporlama yapilmasi zorunlu kilinmistir. TCMB gerekli görürse söz konusu islemlerin durdurulmasini veya faaliyet izni bulunan kuruluslar üzerinden yapilmasini talep etme yetkisini haizdir.

Kimlik Dogrulama Süreçleri

  • Kimlik tanimlayici, ödeme hizmeti saglayicisi tarafindan kimliginin belirlenmesi ve diger kullanicilardan ayirt edilmesi amaciyla müsteriye özgülenen sayi, harf veya sembollerden olusan kombinasyon olarak tanimlanmaktadir. Kural olarak gönderen tarafindan belirtilen kimlik tanimlayiciya uygun sekilde yapilan ödeme islemleri dogru gerçeklestirilmis sayilir. Müsteri tarafindan kimlik tanimlayiciya ilave bilgiler verilmis olsa dahi, ödeme hizmeti saglayicisi ödeme isleminin sadece kimlik tanimlayici ile gerçeklestirilmesinden sorumlu olacaktir. Mali Suçlari Arastirma Kurulu Genel Tebligi (Sira No: 5) ile mümkün olan basitlestirilmis kimlik tespitinin yapilabilecegi durumlar oldukça kisitlanmis oldugundan pek çok Kurulus artik ya yüz yüze ya da ileride çikmasi beklenen uzaktan kimlik dogrulama düzenlemesine göre kimlik tespiti yapacaktir.

Ödeme Emri Baslatma Hizmeti ve Hesap Bilgisi Hizmeti

  • Bu baslik altindaki düzenlemeler, açik bankacilik faaliyetleri kapsaminda PSD2 ile uyumlu hâle gelmek adina 6493 sayili Kanun nezdinde faaliyet alanina eklenmis olup; teknik ve operasyonel gerekliliklerin TCMB tarafindan düzenlenecegi belirtilmistir.
  • Ödeme emri, müsteri tarafindan ödeme isleminin gerçeklesmesi amaciyla ödeme hizmeti saglayicisina verilen talimati ifade etmekte olup 6493 sayili Kanun'un uyarinca Kuruluslar ödeme emri baslatma hizmeti ("ÖEBH") vermek hakkini haizdir. Gönderinin ÖEBH saglayicisi araciligiyla baslamasi durumunda ödeme hesabinin bulundugu Kurulus, ödeme isleminin gerçeklesmemis veya hatali gerçeklesmis kismini gecikmeden gönderene iade eder ve tutarin ödeme hesabindan düsülmüs olmasi hâlinde ödeme hesabini eski durumuna getirir. Bu tür islemlerde ödeme emrinin ödeme hesabinin bulundugu Kurulus tarafindan alindigini, islemin müsteri tarafindan onaylandigini, dogru bir sekilde kaydedildigini, hesaplara islendigini ve kendi sorumlulugundaki hizmetlerde yasanan teknik bir ariza veya sorundan etkilenmedigini ispat yükümlülügü ÖEBH saglayicisina ait olacaktir.
  • ÖEBH ve hesap bilgisi hizmeti ("HBH") ile ilgili islemlerin yürütülmesine iliskin usul ve esaslar ile taraflarca uyulmasi gereken teknik ve operasyonel gereklilikler TCMB tarafindan belirlenir. TCMB tarafindan belirlenen teknik ve operasyonel gerekliliklere uyum saglanip saglanmadigi, BKM tarafindan yürütülecek teknik kontrol ve degerlendirme sürecinin sonucunda tespit edilir. Bu teknik kontrol ve degerlendirme sürecini sorunsuz tamamlayan kisiler BKM tarafindan kayit altina alinir ve internet sitesinde kamuya açik sekilde duyurularak TCMB tarafindan gerekli izinlerin verilmesini takiben yetkili ÖEBH ve HBH olarak kabul edilir.

Nemalandirma

  • Ödeme fonlarinin, koruma hesabinin bulundugu bankada gecelik vadede nemalandirilmasi, ödeme fonlarinin sadece ödeme isleminin gerçeklestirilmesi amaciyla kullanabilecegi düzenlemesine aykirilik olusturmamaktadir. Ancak elektronik para hesaplari için ayni düzenlemeye yer verilmemistir.

2.2 Yönetmelik'in Yürürlügü ve Geçis Hükümleri

Yönetmelik Resmî Gazete yayim tarihi olan 1 Aralik 2021 tarihi itibari ile yürürlüge girmistir. Yönetmelik'e uyuma iliskin süreç geçici madde-1'de düzenlenmekte olup önemli hususlar asagidaki gibidir:

  • Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarih itibariyla faaliyette bulunan Kuruluslar, Yönetmelik'in yayimi tarihinden itibaren bir yil içerisinde Yönetmelik ile yeni getirilen düzenlemelere uyumlu hâle gelmekle yükümlü kilinmistir.
  • Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarihten itibaren, islenmis kiymetli maden ve kiymetli tas alim satiminda bulunan kuyumcu, sarraf ve mücevheratçi gibi isimlerle faaliyet gösteren kisiler ile yeni temsilcilik sözlesmesi yapilamaz. Bu Yönetmelik yürürlüge girmeden yapilmis temsilcilik sözlesmeleri, sözlesmenin sona erme tarihine kadar geçerli olmaya devam edecek olup; sona erme tarihinde yenilenemeyecektir ve her halükârda en geç 31 Aralik 2022 tarihinde sonlanacaktir.
  • Kurulus, bu Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarih itibariyla, sadece
  1. elektronik para ihraç eden,
  2. ödeme hizmetlerini sunan,
  3. a) ödeme hizmeti saglayicilarinin faaliyetlerini güvenli kilan ve kolaylastiran,
    b) kart verilerinin islenmesi, suistimal ve dolandiricilik önleme gibi ödeme hizmetlerini tamamlayici nitelikte olan yan hizmetler sunan,
    c) ödeme hizmetleri ile ilgili egitim ve danismanlik hizmetleri sunan,
    d) ön ödemeli araçlara iliskin islemlerin yürütülmesi, elektronik paranin ihraci veya ödeme hizmetleri sunan,
    e)ödeme hizmeti saglayicilarinin faaliyetlerini güvenli kilan ve kolaylastiran kart verilerinin islenmesi, suistimal ve dolandiricilik önleme gibi ödeme hizmetlerini tamamlayici nitelikte olan yan hizmetler ile elektronik paranin ihraci veya ödeme hizmetleri ile ilgili egitim ve danismanlik hizmetleri sunan
  4. ödeme hizmeti saglayicilari nezdinde bulunan ve ödeme hesabi olarak degerlendirilmeyen diger hesaplarla ilgili bilgi hizmetleri sunan

sirketlerde pay sahibi olabilir. Aksi söz konusu olmasi hâlinde, en geç 31 Aralik 2022 tarihine kadar bu düzenlemeye uyumlu hâle gelmek üzere gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

  • Elektronik para olarak degerlendirilebilecek gayri maddi varliklari ihraç etmekte olup 6493 sayili Kanun kapsaminda elektronik para kurulusu kategorisine dahil edilebilecek olan ancak faaliyet izni bulunmayan kisilerin Yönetmelik'in yayimi tarihinden itibaren 1 yil içerisinde TCMB'ye basvurarak gerekli izinleri almasi zaruridir.
  • Yönetmelik yürürlük tarihi itibariyla, yurt disinda yerlesik bir tüzel kisi ve kurulus arasinda is birligi kurulmus olmasi durumunda yurt disinda yerlesik kurulusun, Yönetmelik yayim tarihinden itibaren 6 ay içerisinde TCMB izin basvurusu yapmasi gerekmekte olup; aksi durumda kurulus, yurt disinda yerlesik tüzel kisi ile is birligini sonlandirmakla yükümlü olacaktir.
  • 6493 sayili Kanun çerçevesinde ödeme hizmeti kullanicisinin istegi üzerine baska bir ödeme hizmeti saglayicisinda bulunan ödeme hesabiyla ilgili sunulan ödeme emri baslatma hizmeti veya ödeme hizmeti kullanicisinin onayinin alinmasi kosuluyla, ödeme hizmeti kullanicisinin ödeme hizmeti saglayicilari nezdinde bulunan bir veya daha fazla ödeme hesabina iliskin konsolide edilmis bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulmasi hizmeti sunan sirketlerin Yönetmelik yayim tarihinden itibaren TCMB'ye faaliyet izni basvurusunda bulunmasi gerekmektedir; BKM kaynakli süreçlerin tamamlanamamasi hâlinde, TCMB sartli faaliyet izni verecektir. Eksikliklerin giderildigini BKM'nin onaylamasi ile faaliyet izni kesinlesir.
  • Ayrica Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarih itibariyla Yönetmelik ile uygun olarak açilmis olanlar hariç olmak üzere, ödeme hizmetlerine açik konumda olan mobil telefon abonelikleri, Yönetmelik'in yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içerisinde uygun sekilde onay alinmadigi takdirde Yönetmelik madde 4'ün 1. fikrasinin (d) bendinde sayilan hizmetlere kapali hâle getirilir.
  • Yönetmelik'in yürürlüge girdigi tarihten önce faaliyet izni basvurusunda bulunanlar hakkinda bu Yönetmelik'in sadece, özkaynak ve teminat yükümlülügüne iliskin hükümleri ve ödeme fonlarinin korunmasi ve elektronik para karsiligi toplanan fonlarin korunmasina iliskin hükümleri uygulanir. Ilgili basvurularin Mülga Yönetmelik'e göre degerlendirilecegi düzenlenmistir.
  • Üye isyerlerinin yeni kayit sisteminin, BKM tarafindan en geç 30 Haziran 2022 tarihine kadar olusturulacagi düzenlenmis olup; TCMB bu süreyi, alti ayi asmamak üzere uzatmaya yetkili kilinmistir.

3. Teblig ile Getirilen Düzenlemeler

3.1 Esasli Degisiklikler

Teblig, Kuruluslarin faaliyetlerinin yürütülmesi sirasinda kullandiklari bilgi sistemlerinin yönetimi ve yetkilendirilmis bagimsiz denetim kuruluslari tarafindan denetlenmesi ile ödeme hizmeti saglayicilarinin ödeme hizmetleri alanindaki veri paylasim servislerine iliskin usul ve esaslari düzenlemek amaciyla hazirlanmistir.

Mülga Teblig'e kiyasen bilgi sistemlerine iliskin hususlar daha teknik ve detayli olarak düzenlenmis olup; Bankalarin Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacilik Hizmetleri Hakkinda Yönetmelik ile hemen hemen paralel hâle getirildigini söylemek mümkün.

5 bölüm ve 34 maddeden olusan Teblig'e iliskin önemli bazi düzenlemeler asagida özetlenmistir:

  • Teblig uyarinca hassas müsteri verileri veya müsteri bilgilerine sahip sistemlerin özel iç agda bulunmasi ve hiçbir sekilde dogrudan internetten erisilebiliyor olmamasi saglanmalidir. Teblig'de Kuruluslarin, faaliyetlerinin yürütülmesi sirasinda edindigi ve bilgi sistemleri araciligiyla isledigi, ilettigi veya sakladigi hassas müsteri verileri ve müsteri bilgilerinin gizliligini ve güvenligini saglamaya ve kurulus disina sizmasini önlemeye yönelik politika ve prosedürleri yazili olarak olusturmasi ve gerekli tedbirleri almasi gerekliligi düzenlenmektedir. Ayrica alinmasi gereken bazi teknik tedbirlere dogrudan yer verilmektedir.
  • Kuruluslarin, bilgi sistemlerinde gerçeklestirilen islemlerde kullanilmak üzere yeterli ve etkin bir kimlik dogrulama sistemi kurmasina iliskin düzenlemelere yer verilerek kimlik dogrulamanin güvenli bir sekilde gerçeklesmesine iliskin kurallar ortaya konmustur.
  • Teblig ile Kuruluslarin, faaliyetlerinin kesintisiz devam etmesini saglamak amaciyla ikincil merkez ve sistemler kurmasi ve bunlari dönemsel olarak test etmesi zorunlu hâle getirilmistir. Ayrica TCMB'nin denetimine tabi olarak dis hizmet alimi yapilabilecegi düzenlenmektedir.
  • Kuruluslar tarafindan sunulan hizmetlerden yararlanacak müsteriler, hizmetlere iliskin sartlar, riskler ve istisnaî durumlarla ilgili olarak açik bir sekilde bilgilendirilir. Madde metninde bilgilendirme usulü ve bilgilendirmenin zorunlu içerigi de düzenlenmistir. Ayrica Teblig'de Kuruluslarin, isyerleri ve temsilciler ile yapacagi sözlesmelerde yer almasi zorunlu hükümler, güvenlik tedbirleri ve insansiz hizmet noktalarina iliskin düzenlemelere yer verilmektedir. Kuruluslarin birincil ve ikincil sistemleri ile veri yedekleme merkezlerini yurt içinde bulundurmalari zorunlu tutulmus ve uzaktan müsterinin taninmasina iliskin hususlar düzenlenmistir.
  • Veri paylasimina iliskin hususlar düzenlenerek baska bir ödeme hizmeti saglayicisinda bulunan ödeme hesabiyla ilgili sunulan ÖEBH ve bir veya daha fazla ödeme hesabina iliskin konsolide edilmis bilgilerin çevrim içi platformlarda sunulmasi hizmetine iliskin yasal çerçeve netlestirilmistir. Ilgili düzenlemeler kapsaminda hesap hizmeti saglayicisi ("HHS"), söz konusu faaliyetler kapsaminda gerekli baglantilari yaparak veri paylasim servislerini HBH saglayicisi ve ÖEBH saglayicisina sunar. HHS, BKM API Geçidi'ne baglanir, nezdinde bulunan ödeme hesaplarina iliskin ÖEBH ve HBH sunulmasi için talepte bulunan tüm diger yetkili ödeme hizmeti saglayicilarina gerekli altyapiyi saglar. HHS, hesap bilgisi hizmeti ile ÖEBH kapsaminda gelen istekleri gecikmeksizin gerçeklestirir.
  • Ayrica TCMB Ödeme Sistemleri'nde gerçeklestirilen hesaba ödeme islemleri açisindan toplam adedine göre ilk 10 katilimci arasinda yer alan ödeme hizmeti saglayicilari için TCMB tarafindan öngörülen sürenin tamamlanmasinin ardindan, ÖEBH ve HBH için altyapi saglama yükümlülükleri 1 yil içerisinde yerine getirir. Son olarak Teblig ile teknik gereklilikleri belirlenmis veri paylasim servisleri hizmetleri, Teblig'in yayimi tarihinden itibaren 1 yil boyunca standart olmayan servisler kullanilarak da verilmeye devam edilebilir.

3.2 Teblig'in Yürürlügü ve Geçis Hükümleri

Isbu Teblig Resmî Gazete yayim tarihi olan 1 Aralik 2021 tarihinde yürürlüge girmistir.

Teblig yürürlüge girdigi tarih itibariyla faaliyette bulunan Kuruluslar, isbu Teblig ile Teblig'in yayimi tarihinden itibaren 1 yil içerisinde uyumlu hâle gelmekle yükümlü kilinmistir.

Teknik gereklilikleri belirlenmis veri paylasim servisleri hizmetleri, bu Teblig'in yayimi tarihinden itibaren 1 yil boyunca standart olmayan servisler kullanilarak da verilmeye devam edilebilir. TCMB, bu süreyi, 6 ayi asmamak üzere uzatmaya yetkilidir.

Yönetmelik'in tam metnine bu baglantidan, Teblig'in tam metnine ise bu baglantidan erisebilirsiniz.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.