Ticaret Bakanlığı AB ile olan Gümrük Birliği ve ticari entegrasyon çalışmaları kapsamında Türkiye'deki yenilenebilir ürün piyasasının gelişmesine yönelik önemli bir adım atmıştır. 18 Nisan 2023 günü yürürlüğe giren “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yenilenebilir elektronik cihazların kapsamını genişletmiş, yenileme merkezlerine dair yeni düzenlemeler getirmiştir.

***

Hızlı değişim ve dönüşümlerin hâkim olduğu elektronik cihazlar piyasası, çevresel kaygılar doğrultusunda yeniden regüle edilmesi gereken piyasaların başında gelmektedir. Bu kapsamda, Avrupa Birliği 2020 yılında Yeni Döngüsel Ekonomi Eylem Planı'nı yayınlamış ve “döngüsel ekonomi”ye geçişin önemini vurgulamıştır. Döngüsel ekonomi malzeme ve kaynakların kullanıldıktan sonra ürün döngüsüne geri kazandırılmasıyla atık miktarının minimize edildiği bir yaklaşımı benimsemektedir. 

Türkiye'de de Ticaret Bakanlığı AB ile ticari entegrasyonu temin etmek için 2020 yılı başında çalışmalarına başlamış, 2021 yılında “Yeşil Mutabakat Eylem Planı” yayınlanmıştır. AB ve Türkiye bu eylem planları ile ürünlerin sürdürülebilirliğini ve dayanıklılığını, yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve enerji verimliğini geliştirmeyi hedeflemektedir.

Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) bu hedefe doğru atılan önemli bir adımdır. Bu kapsamda kullanılmış ürünlerin yenilenmesi ve sertifikalandırılması amacıyla yenileme merkezleri kurulmuş ve bu merkezlerde yenilenen ürünlerin tekrar satışa sunulmasına imkân tanınmıştır. Yönetmelik ile öngörülen düzenlemeler, yenilenen ürünleri satın alacak tüketicileri de yakından ilgilendirdiğinden Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'da (”TKHK”) da bu yönde değişiklikler yapılmıştır.

Yönetmelik kapsamında yenilenmeye tabi olabilecek ürünlerin kapsamı, 18 Nisan 2023 tarihine kadar sadece cep telefonları ve tabletlerle sınırlı tutulmuştur. Bu tarihte yayınlanan ve yürürlüğe giren değişiklikle ise, bu kapsam genişletilmiştir. Dahası, yenileme merkezlerine dair yeni düzenlemeler getirilmiştir. Aşağıda, bu değişikliklere detaylı olarak yer verilmektedir.

  1. Yönetmelik kapsamında yenilenmeye tabi olabilecek ürünlerin kapsamı:
  • Yönetmelik kapsamında yenilenmeye tabi olabilecek ürünlere, akıllı saatler, bilgisayarlar, oyun konsolları ve modemler de dahil edilmiştir.
  • Uzaktan iletişim araçları üzerinden yapılan satışlarda yenilenmiş ürünlerin diğer ürünlerden ayırt edilebilecek şekilde ayrı bir kategoride satışa sunulması zorunluluğu getirilmiştir.
  • Pil kapasitesi %85'in altında olan kullanılmış cep telefonlarının yenilenmiş ürün olarak satışa sunulabilmesi için pillerinin değiştirilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
  • Bir ürünün birden fazla yenilemeye tabi tutulabileceği düzenlenmiştir.
  1. Yenileme merkezleri hakkındaki değişikler:
  • Yenileme merkezlerinin yetki belgesi alabilmesi için gereken ödenmemiş sermaye tutarı 10.000.000 TL'den 30.000.000 TL'ye çıkarılmıştır.
  • İlgili standartlara göre alınmış hizmet yeri yeterlilik belgesine sahip yenileme merkezlerinin, ayrıca yetki belgesi almadan yenileme yapabileceği düzenlenmiştir.
  • Yenileme merkezlerinin Yönetmelik'te düzenlenen faaliyetlerinin tamamının veya bir kısmının gerçekleştirilmesi için şube kurabileceği düzenlenmiştir.
  • Yenileme merkezlerinin, Yönetmelik kapsamında yenilediği ürünler için, bunların üreticisi veya ithalatçısının yetkili servis istasyonlarından biri olarak faaliyet gösterebileceği düzenlenmiştir.

 

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.