23 Ağustos 2022 tarihli ve 31932 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ("Değişiklik Yönetmeliği") ile tüketici ile satıcı veya sağlayıcının eş zamanlı fiziksel varlığı olmadan, uzaktan iletişim araçları kullanılmak suretiyle akdettikleri sözleşmelere ilişkin düzenlemeler içeren Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği'nin (“Yönetmelik'') ön bilgilendirme kapsamında ve cayma hakkı, satıcı, sağlayıcı ve tüketicinin yükümlülüklerine varan birçok düzenlemede önemli değişiklikler gerçekleştirildi. İşbu değişiklerle Ticaret Bakanlığı tarafından aracı hizmet sağlayıcılar, satıcılar ile tüketicilerin hak ve sorumlulukları, cayma hakkı ve ön bilgilendirme yükümlülüklerine ilişkin yapılan kapsamlı değişikliklerin yanı sıra Yönetmelik'te düzenlenmek üzere birtakım yeni tanımlara da yer verilmiş ve böylece Yönetmelik'in Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun'un yeni ve güncel hükümlerine uygunluğu sağlanmıştır.

İlgili Değişiklikler

Getirilen Yeni Kavramlar

Değişiklik Yönetmeliği'nin öngördüğü değişikliklerle beraber, e-pazaryeri olarak da bilinen “Aracı Hizmet Sağlayıcı'' kavramı, “oluşturduğu sistem ile uzaktan iletişim araçlarını kullanmak veya kullandırmak suretiyle satıcı veya sağlayıcı adına mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık eden gerçek veya tüzel kişi'' olarak tanımlanmış, bununla birlikte, “Platform'' ise “kamu hizmetlerinin tek noktadan sunulduğu ortak kamu elektronik platformu hariç olmak üzere, aracı hizmet sağlayıcının mesafeli sözleşme kurulmasına aracılık etmek üzere oluşturduğu sistem” şeklinde düzenlenerek Yönetmelik'e dahil edilmiştir.

Ön Bilgilendirme Yükümlülüğü

Yönetmelik'te yapılan değişikliklerle aracı hizmet sağlayıcı, tüketiciye içerik ve yöntem bakımından mevzuata uygun ön bilgilendirme yapmakla yükümlü kişiler arasında yer almıştır. Yönetmelik'in “Ön Bilgilendirme” başlıklı 5. ve “Ön Bilgilendirme Yöntemi” başlıklı 6. maddelerdeki değişiklikler ile geçmiş tarihli versiyonda yalnızca satıcı ve sağlayıcı ön bilgilendirmede bulunmakla yükümlü iken, aracı hizmet sağlayıcı da bu kapsama alınmıştır.

Mesafeli sözleşme ilişkisinin platform üzerinden kurulması halinde ise aracı hizmet sağlayıcı ön bilgilendirmede yer alan bilgilerin doğru ve eksiksiz yer almasından satıcı ve sağlayıcı ile müteselsilen sorumlu olacaktır. Mesafeli sözleşmenin akdedilme biçimine göre eğer veri girişini aracı hizmet sağlayıcı yapıyorsa ön bilgilendirme yükümlülüğü kapsamındaki eksikliklerden ve verilerin doğruluğundan aracı hizmet sağlayıcının sorumlu olabileceği hususu da unutulmamalıdır.

Güncel değişikliklerle birlikte, tüketiciyle paylaşılacak ön bilgilendirme metninde, satıcı ve sağlayıcıya ek olarak aracı hizmet sağlayıcının adı, unvanı. MERSİS numarası ve iletişim bilgileri ön bilgilendirmeye eklenmelidir. Ön Bilgilendirme metni yazılı usule ek olarak artık e-posta yolu ile de gönderilebilecektir.

Ayrıca, aracı hizmet sağlayıcı da ön bilgilendirmeye dair ispat yükü altına alınmış ve teslim tutarını aşmayan iade masraf tutarına, bu tutarı kimin karşılayacağına, ifa ve teslim sürelerine ilişkin tüketicinin bilgilendirilmesi zorunlu hale getirilmiştir.

Cayma Hakkı

Değişiklik Yönetmeliği ile cayma hakkı kullanımının istisnaları genişletilmiş ve cayma hakkına ilişkin yeni düzenlemeler getirilmiştir. Buna göre:

  • Tüketicinin cayma hakkı kullanımına dair bildirimler satıcı ve sağlayıcıya ek olarak aracı hizmet sağlayıcılara da yöneltilebilecektir. Bunun bir sonucu olarak aracı hizmet sağlayıcı, tüketicinin cayma beyanını gönderebileceği gerekli sistemi platform üzerinden sağlamalıdır.
  • Yapılan değişiklikler ile tüketicinin cayma hakkını kullanacağı süre genişletilerek on dört güne çıkarılmıştır.

Cayma hakkının kullanıldığı durumlarda ödemelerin iade süresinin başlangıç tarihinde de değişikliğe gidilmiş, malın tüketiciye teslim edildiği hallerde tüketicinin malı ön bilgilendirme formunda belirtilen taşıyıcıya teslim ettiği tarihte veya malı ön bilgilendirme formunda belirlenenden farklı bir taşıyıcıya teslim etmesi durumunda malın satıcıya ulaştığı tarihte başlaması öngörülmüştür. Ayrıca cayma hakkı kullanılması halinde bedel iadesinin tek seferde yapılması ve ödeme aracına uygun bir şekilde tek seferde yapması gerekliliği getirilmiştir.

Cayma hakkının kullanımına ilişkin bazı istisnai düzenlemeler mevcut olup buna göre;

  • Yönetmelik'in 15. maddesinin ilk fıkrası uyarınca Karayolları Trafik Kanunu'na göre tescili zorunlu olan taşınırlar ile kayıt veya tescil zorunluluğu bulunan insansız hava araçlarına ilişkin sözleşmeler,
  • Tüketiciye teslimi yapılmış olan cep telefonu, akıllı saat, tablet ve bilgisayarlar,
  • Canlı müzayede şeklinde açık artırma yoluyla satın alınan mallar,
  • Tanıtma ve kullanma kılavuzunda satıcı veya yetkili servis tarafından kurulum veya montajının yapılacağı belirtilen mallardan kurulum ya da montajı yapılan mallara ilişkin sözleşmelerde tüketicilere tanınan cayma hakkının kullanılamayacağı ifade edilmiştir.

Aracı Hizmet Sağlayıcıların Yükümlülükleri

Değişiklik Yönetmeliği düzenlemeleriyle Yönetmelik kapsamına dahil edilen kavramlardan olan ‘'Aracı Hizmet Sağlayıcı''ya dair getirilen yükümlülükler ise aşağıdaki gibidir:

  • Ön Bilgilendirme yükümlülüklerinde de belirtildiği gibi ilgili bilgilendirmenin yapılmasından satıcı ve sağlayıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olacaktır.
  • Tüketicilerin taleplerini iletebilecekleri kesintisiz bir sistem kurmakla ve sistemi denetlemekle yükümlü olmanın yanı sıra işbu talepler cayma hakkının kullanıldığına dair bildirim, bedel iadesi talebi, sözleşmenin feshine dair bildirim, tüketicilerin Satıcı veya Sağlayıcı ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtların talebi ve teslimat veya ifaya ilişkin talep ve şikayetler olabilir. Ayrıca tüm bu talepleri satıcı ve sağlayıcılara da iletilmedir.

Platform üzerinden yapılan tanıtımlardan, veri girişi hatalarından, teslim ve ifa süreçlerinden, iade süreçlerinden ve yine platform üzerinden kurulan sözleşmelerde tüketicinin açık onayı olmadan alınan ilave ödemelerden dolayı sorumludur.

Tüketicinin satıcı veya sağlayıcılar ile yaptıkları işlemlere ilişkin kayıtları üç yıl saklamakla ve bu gerekli bu bilgileri talep edildiği takdirde ilgili kurum ve kuruluşlar ile tüketicilere sunmakla yükümlüdür.

Satıcı veya Sağlayıcının onayı olmaksızın kampanyalı, promosyonlu veya indirimli satışların düzenlenmesi halinde kampanya ve benzeri taahhütlerin karşılanmamasından doğan sözleşmenin hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi hallerinden sorumludur.

Satıcı ve Sağlayıcıların Yükümlülükleri

Değişiklik Yönetmeliği ile satıcı ve sağlayıcıların yükümlülüklerine dair hükümlerde birçok değişiklik öngörülmüştür. Ön bilgilendirme metninde; satıcı ve sağlayıcıların adı, unvanı, MERSİS numarası ve iletişim bilgilerinin bulunması şart olup bununla birlikte ön bilgilendirmenin tüketiciye gerekli olan tüm bilgileri sunup sunmadığına ilişkin bu kişiler müteselsilen sorumlu olacaklardır.

  • Mesafeli sözleşme ilişkisinin platform üzerinden kurulması halinde ise sorumlulukları içerik ve yöntem bakımından gündeme gelecektir.
  • Cayma hakkı kapsamında yer verilen geri ödeme süreçlerinin de Yönetmelik uyarınca uygun olup olmadığından yine satıcı ve sağlayıcılar sorumlu olacak ve ön bilgilendirme metninde iadeye dair bilgi verilmemesi durumu söz konusu ise iade masrafını karşılamaları gerekecektir.

Yürürlük Tarihi

Değişiklik Yönetmeliği ile gerçekleştirilen ve işbu metnin 11. maddede yer alan iade masraflarına ilişkin ön bilgilendirmeye dair düzenleme, 13. maddesindeki cayma hakkının istisnalarına ilişkin düzenleme, 5'inci maddenin ilk fıkrasının (g) bendi ile düzenlenen iade masrafı ve son olarak 12/A maddesinin yedinci fıkrasının (b) bendi ile düzenlenen aracı hizmet sağlayıcıya dair düzenlemeler 01.01.2024 tarihinde, diğer düzenlemeler ise 01.10.2022  tarihinde yürürlüğe girecektir.

Sonuç

Her geçen gün büyüyen elektronik ticaret sektörünün bu gelişimi önemli sektörel düzenlemelere olan ihtiyacı da beraberinde getirmiştir. Ticari hayatta önem ve etkisini gittikçe artıran platformlar ile aracı hizmet sağlayıcıları için yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. ‘'Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik''  ile bazı sorumluluk kapsamları genişletilerek cayma hakkına ilişkin yeni düzenlemelere yer verilmiş ve ihtiyaç duyulan yeni tanımlamalar Yönetmelik kapsamına alınmıştır. Önümüzdeki günlerde yürürlüğe girecek maddeler açısından satıcı ve sağlayıcılar adına uyum süreçleri gündeme gelecek olup Yönetmelik tarafından öngörülen hukuki yükümlülüklerin yerine getirilmesi gerekecektir.

Yazının hazırlanmasındaki destekleri için Beste Bayrak'a teşekkür ederiz.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.