Sermaye Piyasası Kurulu (“Kurul”) tarafından hazırlanan Sermaye Piyasası Araçlarının Teminatlı İhracına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (II-31/B.I)1 (“Tebliğ”) 26 Ocak 2022 tarihli 31731 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Tebliğ kapsamında teminatlı ihracında verilecek teminatlara, teminat yönetim sözleşmelerine ve teminat yöneticisine ilişkin uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.
1. Teminatlı İhraca İlişkin Genel Esaslar ve Teminata Konu Varlıklar
Sermaye piyasası araçlarının ilgili Tebliğ kapsamında teminatlı ihracı; ihraççının bu araçlarda doğan yükümlülüklerinin vadesinde yerine getirilmesini sağlamak üzere, teminata konu varlıkların sevk ve idaresinin sağlanması, korunması, muhafazası amacıyla teminat yöneticisine mülkiyetinin devredilmesi veya bunlar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak tesis edilmesidir.
Tebliğ kapsamında teminatlı sermaye piyasası araçlarının satışının gerçekleştirilebilmesi için, teminata konu varlıkların mülkiyetinin teminat yöneticisine devri veya bunlar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak tesisine ilişkin işlemlerin en geç satışa başlanmadan bir iş günü önce tamamlanmış olması gerekmektedir. Bu işlemlerin tamamlandığı hususu satıştan önce Kamuyu Aydınlatma Platformu (“KAP”)'nda ilan edilir ancak ihraç edilecek sermaye piyasası araçlarının tahsisli olarak veya borsada işlem görmeyecek şekilde niteliklim yatırımcılara satılması durumunda yapılması gereken ilanlar Merkezi Kayıt Kuruluşu (“MKK”) aracılığıyla yatırımcılara elektronik ortamda iletilir.
İşbu Tebliğ kapsamında teminata konu varlıklar;
a) Nakit (Türk Lirası/konvertibl döviz),
b) 9/1/2014 tarihli ve 28877 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Tebliği (III-58.1)'nin 16 ncı maddesinde belirlenen nitelikleri haiz, aynı Tebliğin 15 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan varlıklar,
c) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ihraç edilen döviz cinsinden tahviller, Devlet iç borçlanma senetleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi tarafından ihraç edilen kira sertifikaları,
ç) Borsa İstanbul A.Ş. Yıldız Pazarda işlem gören paylar,
d) Bankalar tarafından ihraç edilmiş özkaynak hesaplamasına dahil edilecek niteliktekiler hariç borçlanma araçları,
e) Herhangi bir kısıtlama içermeksizin ilk talepte derhal ödeme taahhüdünü içeren banka teminat mektupları,
f) Yatırım fonu katılma payları,
g) Borsada işlem gören standart kıymetli madenler,
ğ) İpoteğe dayalı menkul kıymetler ve varlığa dayalı menkul kıymetler,
h) Niteliğine uygun olması durumunda sigortalanması şartıyla 20/10/2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (l) bentlerinde yer alan varlıklar,
ı) Sigortalanması şartıyla, 4721 sayılı Kanunun 704 üncü maddesinde belirtilen taşınmaz mallar,
i) Bu fıkrada sayılan teminat olarak kabul edilebilecek varlıklar üzerinde tesis edilebilecek sınırlı ayni haklar,
j) Kurulca uygun görülecek diğer varlıklar
şeklinde sayılmıştır.
Teminata konu varlıkların teminat yöneticisine devredildiği veya bunlar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak tesis edildiği tarihten itibaren, teminata konu varlıkların Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde olması (Madde 5/1/c bendinde belirtilen varlıklar hariç), teminata konu varlığın alacak olması halinde alacağın borçlusunun Türkiye'de yerleşik kişilerden olması ve varlıkların üzerinde devri veya sınırlı ayni hak tesisini kısıtlayıcı yükümlülüklerin bulunmaması şartlarını sağlaması zorunludur.
Teminata konu varlıklar, teminat yöneticisinin malvarlığından ayrıdır ve ayrı izlenir. Açıklamak gerekirse; teminata konu varlıklar, teminat yöneticisinin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, rehnedilemez, iflas masasına dahil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz konulamaz. Ayrıca teminata konu varlıklar için açılan banka hesapları da amacı dışında kullanılamaz, teminat olarak gösterilemez, üzerinde blokaj, rehin ve benzeri herhangi bir takyidat tesis edilemez.
2.Teminat Yönetim Sözleşmesi
Teminat yönetim sözleşmesi; ihraççı ile teminat yöneticisi arasında, ihraççının ilgili sermaye piyasası aracı ihracından doğan yükümlülüklerini mevzuata uygun şekilde yerine getirmesini sağlamak üzere teminata konu varlıkların teminat yöneticisine devredilmesi yahut bu varlıklar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak tesis edilmesine ilişkin taahhüdü içeren ve teminat yöneticisinin teminata konu varlıkları korumayı, idare etmeyi ve söz konusu varlıkları gerektiğinde paraya çevirerek ihraççının yatırımcılara olan yükümlülüklerinin ifasını sağlamayı, ihraççının ilgili sermaye piyasası aracı ihracından doğan ödeme yükümlülüğünü yerine getirmesi halinde ise teminata konu varlıkların devredene iade edilmesine veya üzerindeki sınırlı ayni hakkın kaldırılmasına ilişkin taahhüdü içeren yazılı sözleşmedir.
a. Temerrüt ve temerrüdün sonuçları
Tebliğ uyarınca sermaye piyasası aracının anapara, faiz ve benzeri ödemelerinin izahname veya ihraç belgesinde öngörülen sürede yerine getirilmemesi temerrüt sayılır.
Teminat yöneticisinin, temerrüt halinde ya da teminattan alacağın karşılanması söz konusu olduğunda; ihbar veya ihtarda bulunma, süre verme, adli veya idari merciden izin ya da onay alma gibi herhangi bir ön şartı yerine getirme şartı olmaksızın teminata konu varlıkları satıp bedellerini yatırımcılar arasında paylaştırabileceği düzenlenmiştir.
b. İhraççının hak ve yükümlülükleri
İhraççı, teminata konu varlıkları teminat yöneticisine devretmek yahut bu varlıklar üzerinde teminat yöneticisi lehine sınırlı ayni hak tesis etmekle yükümlüdür.
İhraççı, teminat yöneticisinden, sermaye piyasası aracı ihracından doğan dönemsel ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde sermaye piyasası aracının ödenen/itfa edilen kısmına denk gelen oranda, satılamayan sermaye piyasası aracı olması halinde ise satılamayan kısma denk gelen oranda teminata konu varlığın iadesini talep edebilir.
c. Teminat yönetim sözleşmesinin sona ermesi
İlgili Tebliğ'de teminat yönetim sözleşmesinin hangi hallerde sona ereceği ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. İlk olarak, teminatlı olarak ihraç edilen sermaye piyasası aracı ihracından doğan ödeme yükümlülüğünün ifa edilerek sermaye piyasası araçlarının geri iadesi veya teminata konu varlıkların paraya çevrilerek yatırımcılara yapılacak ödeme işlemlerinin tamamlanması ile teminat yönetim sözleşmesi sona erer.
Teminata konu varlıkların sözleşmeye uygun şekilde saklanmadığı, muhafaza ve idare edilmediği, korunmadığı ve/veya varlıkların teminat yönetim sözleşmesinde belirlenen şekilde kullanılmadığı ve/veya işletilmediği ya da teminat yöneticisinin teminata konu varlıkları amacı dışında kullandığı hallerde, bu durumun ihraççı tarafından öğrenildiği tarihten itibaren üç iş günü içerisinde ihraççı tarafından yapılacak bildirim üzerine beş iş günü içinde teminat yöneticisi tarafından sözleşmeye uygunluğun sağlanmaması halinde, bu sürenin sonundan itibaren üç iş günü içinde teminat yönetim sözleşmesi ihraççı tarafından feshedilir. Teminat yöneticisinin teminata konu varlıkları amacı dışında kullandığının Kurulca tespit edilmesi halinde ise Kurul teminat yönetim sözleşmesinin sona erdirilmesini isteyebilir.
Footnote
1. 26 Ocak 2022 tarih ve 31731 Sayili Resmi Gazete. Asagida yer alan linkten 28 Ocak 2022 tarihinde erisim saglanmistir: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220126-6.htm
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.
