Worldwide: KPMG Global Economic Outlook Πρώτο Εξάμηνο 2023

Οι προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία πήραν θετική τροπή το πρώτο εξάμηνο του 2023, καθώς οι πληθωριστικές πιέσεις άρχισαν να υποχωρούν, αλλά οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και οι εγχώριες προκλήσεις σε βασικές αγορές επιβραδύνουν οποιαδήποτε επιστροφή σε βιώσιμη ανάπτυξη, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της KPMG.

Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Global Economic Outlook της KPMG, η επιστροφή των παγκόσμιων τιμών ενέργειας σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν τελευταία φορά πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με τη μείωση των τιμών των εμπορευμάτων και των τροφίμων, συνέβαλαν στην περαιτέρω καθοδική πίεση στον πληθωρισμό για το υπόλοιπο του 2023.

Παρά τα θετικά νέα, οι μεγάλες οικονομίες σε όλο τον κόσμο - πιο πρόσφατα το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ - αντιμετωπίζουν τις δικές τους εγχώριες πιέσεις, εμποδίζοντας προς το παρόν τις όποιες ελπίδες βελτίωσης των συνθηκών της αγοράς και μείωσης του πληθωρισμού. Η περίπλοκη εικόνα που επικρατεί σε κάθε χώρα, περιοχή και επικράτεια ασκεί πρωτοφανή πίεση στις κεντρικές τράπεζες, με ανησυχίες ότι ο πυρήνας του πληθωρισμού θα μπορούσε να παραμείνει στάσιμος και οι αυξήσεις των τιμών θα μπορούσαν να εδραιωθούν λόγω του σχετικά στενού οικονομικού περιβάλλοντος που αντιμετωπίζουν ορισμένες περιοχές. Οι αυξανόμενοι φόβοι για το ευρύτερο διεθνές τραπεζικό σύστημα θα μπορούσαν να περιπλέξουν περαιτέρω τα πράγματα για τις κεντρικές τράπεζες, καθώς σταθμίζουν τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα έναντι ενός σχεδίου για την επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο.

H KPMG προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,1% το 2023 και 2,6% το 2024 με πρόβλεψη για πληθωρισμό 5,3% το 2023 και 3,2% το 2024 και παγκόσμια επίπεδα ανεργίας 5,2% το 2023 και 5,4% το 2024.

H Yael Selfin, Chief Economist στην KPMG Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε:

«Παρά την ανθεκτικότητα της αγοράς εργασίας και τις βελτιωμένες συνθήκες πληθωρισμού, αναμένουμε ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα είναι σχετικά μέτρια τα επόμενα δύο χρόνια και θα παραμείνει κάτω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο της. Η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να προέλθει από την ανάκαμψη της κινεζικής οικονομίας και τη σχετικά ισχυρή ανάπτυξη σε ορισμένες από τις αναδυόμενες αγορές, ενώ οι οικονομίες της Ευρωζώνης και των ΗΠΑ αναμένεται να συμβάλουν λιγότερο στην παγκόσμια ανάπτυξη τα επόμενα δύο χρόνια. Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις προοπτικές είναι σε γενικές γραμμές ασύμμετροι προς τα κάτω, δεδομένης της μεταβλητότητας στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

«Η παγκόσμια οικονομία έχει περάσει μια σειρά σημαντικών κρίσεων τα τελευταία τρία χρόνια – την πανδημία Covid-19 και τη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας – και είδε μια σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους και των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες. Οι επιπτώσεις ορισμένων από αυτών των αντιθετικών γεγονότων μπορεί να μην έχουν παρουσιαστεί ακόμα και δεν έχουμε ακόμη δει τον πλήρη αντίκτυπό τους και πώς αλληλεπιδρούν».

Με τη νομισματική πολιτική να επικεντρώνεται στη συγκράτηση του πληθωρισμού με παράλληλη σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών, η δημοσιονομική πολιτική παραμένει ως το δυνητικό εργαλείο για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης. Δυστυχώς, τα δημόσια οικονομικά έχουν επιδεινωθεί σημαντικά τα τελευταία τρία χρόνια. Οι κυβερνήσεις έχουν δαπανήσει σημαντικά ποσά αρχικά για τη θωράκιση των οικονομιών τους από τον Covid-19 και, στη συνέχεια, για την προστασία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις υψηλότερες τιμές ενέργειας. Αυτό άφησε το δημόσιο χρέος σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με λιγότερα περιθώρια για επεκτατική δημοσιονομική πολιτική. Ακόμη και στις ΗΠΑ, οι ομοσπονδιακές δαπάνες αναμένεται να επιβραδυνθούν παρά την αύξηση των δαπανών για υποδομές, αν και στην Κίνα η δημοσιονομική στήριξη πρόκειται να ενισχυθεί μετά την επαναλειτουργία της οικονομίας. Η αύξηση των επιτοκίων έχει καταστήσει αυτά τα μεγαλύτερα επίπεδα χρέους πιο δαπανηρά για την εξυπηρέτησή τους, ασκώντας περαιτέρω πίεση στα δημόσια οικονομικά. Ωστόσο, αναμένεται κάποια θετική δυναμική ανάπτυξης φέτος από τη σχετικά ομαλή επαναλειτουργία της κινεζικής οικονομίας μετά την άρση των περιορισμών που σχετίζονται με τον Covid τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους.

Η πίεση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού έχει μειωθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, ενώ το κόστος αποστολής έχει επίσης μειωθεί. Αυτό αναμένεται να συμβάλει στην άμβλυνση ορισμένων πληθωριστικών πιέσεων και στη βελτίωση της ικανότητας εφοδιασμού. Το παγκόσμιο εμπόριο παραμένει σχετικά αδύναμο, αν και αναμένουμε να ανακάμψει φέτος καθώς οι εμπορικές ροές εξομαλύνονται με την επαναλειτουργία της κινεζικής οικονομίας και την ανάκαμψη της παγκόσμιας ανάπτυξης, ενώ αναμένουμε ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις θα συνεχίσουν να ασκούν κάποια πίεση στις εμπορικές ροές μεσοπρόθεσμα. Η καταναλωτική ζήτηση αναμένεται επίσης να αυξηθεί φέτος, με τις υπερβολικές αποταμιεύσεις – χρήματα που εξοικονομήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας όταν δεν ήταν δυνατές οι δαπάνες για ορισμένες υπηρεσίες – να εξακολουθούν να είναι σχετικά υψηλές στην Κίνα και την Ευρώπη, οι οποίες θα μπορούσαν ενδεχομένως να αναπτυχθούν μόλις αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. Πράγματι, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει αρχίσει να βελτιώνεται στην Ευρώπη, αν και παραμένει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.

Η Regina Mayor, Global Head Clients & Markets της KPMG, σχολίασε:

«Το πώς θα επιστρέψουμε στη βιώσιμη, μακροπρόθεσμη ανάπτυξη είναι το μεγάλο ερώτημα που κυριαρχεί στις αίθουσες συνεδριάσεων και στα πολιτικά επιμελητήρια σε όλο τον κόσμο αυτή τη στιγμή. Μερικοί από τους μεγαλύτερους πληθωριστικούς φόβους - που προβλέφθηκαν ευρέως στα τέλη του περασμένου έτους - έχουν μετριαστεί από πιο άμεση, ενεργητική πολιτική δράση που στοχεύει ειδικά στη μείωση των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας. Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι άλλες τιμές βασικών προϊόντων και τροφίμων αρχίζουν τελικά να μειώνονται - βοηθώντας τους καταναλωτές και τους ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν σημαντική οικονομική πίεση.

Οι δράσεις που θα αναληφθούν τους επόμενους μήνες είναι πιθανό να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον ρυθμό και τη φύση της παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης. Οι προβλέψεις της KPMG δείχνουν ότι τα επίπεδα απασχόλησης θα πρέπει να παραμείνουν ισχυρά, ακόμη και δεδομένων των πρόσφατων ανακοινώσεων απολύσεων στον τομέα της τεχνολογίας - ένα σημάδι ότι η στενότητα που αντιμετωπίζει η αγορά εργασίας μετά την πανδημία δείχνει ελάχιστα σημάδια ανάκαμψης. Είναι μια ένδειξη της πολυπλοκότητας που αντιμετωπίζει ο κόσμος σήμερα. Τα ισχυρά στοιχεία για την απασχόληση συχνά προβάλλονται ως παράδειγμα των ευνοϊκών συνθηκών της αγοράς, αλλά μπορούν επίσης να αντικατοπτρίζουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι κεντρικές τράπεζες καθώς προσπαθούν να διαχειριστούν τις μισθολογικές προσδοκίες, τις αυστηρότερες πιστωτικές συνθήκες και τον πανταχού παρόντα κίνδυνο ότι οποιαδήποτε μετατόπιση της σύγκρουσης στην Ουκρανία θα μπορούσε να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο μείγμα. Η ανοδική πορεία μιας ισχυρής αγοράς εργασίας, σε συνδυασμό με σχετικά ισχυρές προσωπικές αποταμιεύσεις μεταξύ των καταναλωτών - ειδικά στην Ευρώπη και την Αμερική - σημαίνει ότι θα μπορούσαμε να αρχίσουμε να βλέπουμε αυξημένες καταναλωτικές δαπάνες, οδηγώντας την επιστροφή σε αργή αλλά σταθερή εγχώρια ανάπτυξη στις βασικές αγορές».

O Τάσος Γιασεμίδης, Διοικητικός Σύμβουλος και Επικεφαλής του Τμήματος Οικονομικών της KPMG Κύπρου, σημείωσε:

«Η διεθνής οικονομία καλείται να λειτουργήσει μέσα σε ένα μείγμα προκλήσεων, με την αύξηση των επιτοκίων, τα σημάδια επιβράδυνσης, την επιμονή των πληθωριστικών πιέσεων παρά τη μείωσή τους, και τις γεωστρατηγικές αντιπαραθέσεις. 

Η βελτίωση των συνθηκών στην εφοδιαστική αλυσίδα ενισχύει την προσπάθεια μείωσης του πληθωρισμού την ώρα που υπάρχουν δομικά προβλήματα στην αγορά τροφίμων και αποφάσεις για περιορισμό της παραγωγής πετρελαίου, αποτέλεσμα των νέων γεωστρατηγικών πραγματικοτήτων. Είναι ξεκάθαρο ότι διαμορφώνεται ένας νέος πολιτικός και οικονομικός διεθνής χάρτης.          

Οι αποταμιεύσεις των πολιτών και των επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας και η ενίσχυση της απασχόλησης διατηρούν την κατανάλωση σε ικανοποιητικά επίπεδα παρά τη σημαντική σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής.                                  

Οι κεντρικές τράπεζες ανά το παγκόσμιο προσπαθούν να περιορίσουν τον πληθωρισμό ο οποίος βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα και προκαλεί περιορισμούς στην αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, μέσα από τις συνεχόμενες αυξήσεις επιτοκίων. Είναι αναμενόμενο ότι, η αύξηση του κόστους δανεισμού και ο περιορισμός της ρευστότητας θα οδηγήσουν σε αναβολή επενδύσεων και επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, κάτι που θα επιβραδύνει τις οικονομίες. Σημαντική παράμετρο αποτελεί η διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, αφού ενδεχομένως δανειακά και επενδυτικά χαρτοφυλάκια να επηρεαστούν αρνητικά.  

Η Κυπριακή οικονομία το πρώτο τρίμηνο του 2023 συνεχίζει να παρουσιάζει ανθεκτικότητα με τους τομείς των ακινήτων, του τουρισμού και των επαγγελματικών υπηρεσιών να καταγράφουν θετικές αποδόσεις, ενώ προδιαγράφεται μια καλή χρονιά για τον τουρισμό. Η ναυτιλία παρά τις προκλήσεις συνεχίζει να συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ και οι τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας ενισχύονται. Η εγκατάσταση ξένων εταιρειών στην Κύπρο έχει πολλαπλασιαστικά οφέλη για τη χώρα.

Η ενίσχυση των μεταρρυθμίσεων, η πράσινη μετάβαση, η απλοποίηση των διαδικασιών στα κυβερνητικά τμήματα μέσω της εφαρμογής της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης αποτελούν μεγάλες προτεραιότητες για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και ενίσχυσης της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρονται στους πολίτες, καθώς είναι ιδιαίτερα σημαντική η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής.

Εξίσου σημαντική είναι η αξιολόγηση των συνθηκών στην παγκόσμια οικονομία με τις εκτιμήσεις να αναφέρονται σε ενίσχυση των υφεσιογόνων πιέσεων το δεύτερο εξάμηνο του έτους».