Coğrafi Veri Lisans Yönetmeliği ve Coğrafi Veri İzinleri Yönetmeliği'ne ("Yönetmelikler") ilişkin değişiklik yönetmelikleri (Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik ve İzin Yönetmeliğinde Değişiklik, birlikte "Değişiklik Yönetmelikleri") 32149 sayılı ve 31 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Hatırlanacağı üzere Yönetmelikler, Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'u ("Kanun") takiben, 2021 yılının Şubat ayında Resmi Gazete'de yayımlanmıştır. Yönetmelikler, gerçek kişi, özel hukuk tüzel kişileri ve kamu kurum ve kuruluşlarının Ulusal Coğrafi Veri Sorumluluk Matrisi kapsamında yer alan coğrafi verileri toplama, üretme, paylaşma ve satma işlemlerine ilişkin olarak Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan ("Bakanlık") alınacak "izinler" ve "lisanslar" bakımından izlenecek usul ve esasları düzenlemektedir. Bu bağlamda coğrafi veri, "konum bilgisi içeren her türlü veri" şeklinde tanımlanmaktadır.
Bu kapsamda, "harita verileri" ve "coğrafi veriler" bakımından katma değerli hizmet sağlayan tüm hizmet sağlayıcıların Yönetmeliklerle getirilmiş yükümlülükleri dikkate alması gerekecektir.
Değişiklik Yönetmelikleri ile Yönetmeliklere getirilen değişikliklerin detayları aşağıda özetlenmiştir.
Kapsam Bakımından Değişiklikler
- Yönetmeliklerin kapsamı, Yönetmeliklerin kapsadığı tarafların ve daha önemlisi, "yabancı gerçek ve tüzel kişilerin" de Yönetmelikler kapsamında olduğunun netleştirilmesi adına güncellenmiştir.
- Lisans ve izne tabi coğrafi veri tanımları netleştirilmiştir.
- Coğrafi verinin gerçek ve tüzel kişilerce, kamu kurumları ve kamu tüzel kişileri için üretilmesi vetoplanması faaliyetleri izin bedelinden muaf tutulmuştur.
Yeni Lisans Türleri
Değişiklikten önceki tek tip "lisans" düzeninin aksine, lisans yükümlülüğü aşağıdaki şekilde gruplara ayrılmıştır:
- A Grubu lisans (verinin toplanması ve/veya üretilmesi, paylaşımı ve satışı için)
- B Grubu lisans (verinin toplanması için)
- C Grubu lisans (veri madenciliği ve/veya var olan veriyi kullanarak yeni veri üretimi için)
Lisans sözleşmesi imzalama yükümlülüğüne ek olarak, C Grubu lisans sahipleri detayları daha sonra belirlenecek olan bir lisans protokolü imzalamakla da yükümlü olacaklardır. Ek olarak, Bakanlık ile imzalanacak lisans sözleşmesinin içeriği de genişletilmiştir.
Veri Paylaşımına İlişkin Yeni Kurallar
- Lisans sahipleri, yapılacak denetimler sırasında lisansa tabi veri, bilgi ve belgelere erişim vermekle yükümlü kılınmıştır.
- İzin dönemi sona erdikten sonra dahi, coğrafi veriye ilişkin veri bilgisi ulusal sisteme yüklenecektir.
- Bir doğal afet ya da olağanüstü durumda Bakanlık, herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin görüşünü almadan, izin sahipleri tarafından ibraz edilmiş raporlardan elde edilen coğrafi verileri paylaşma yetkisine sahip olacaktır.
Veri Madenciliği, Yeni Veri Üretilmesi ve Hasılat Paylaşımına İlişkin Yeni Kurallar
Veri madenciliği ve yeni veri üretilmesi ile veri madenciliği ve veri üretim faaliyetlerinden edinilen hasılatın paylaşımına ilişkin yeni kurallar getirilmiştir. Buna göre, veri madenciliği ve yeni veri üretilmesinden iş birliği kapsamında edinilen hasılatın belirli bir kısmı Bakanlık ve veri üreticisi kuruma ödenecektir.
Usule İlişkin Değişiklikler
- Lisans ve izin başvurularında talep edilecek belgelerde değişiklikler yapılmıştır.
- Lisanslarının iptal edilmesinden sonra faaliyetlerini durdurmayan kuruluşlara uygulanacak yaptırımlara ilişkin usul belirlenmiştir.
- İzin sahipleri için halihazırda iznin bitimine 15 gün kala yerine getirilmesi gereken raporlama yükümlülüğü, aynı izin döneminde iki kere raporlama yapılacak şekilde değiştirilmiştir. Buna göre ilgili raporlama, izinsüresinin ortasında ve izin süresinin bitiminden 15 gün önce olmak üzere iki kere yapılacaktır.
The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.